Điều kiện thời tiết thất thường kết hợp nhu cầu du lịch, giao lưu đi lại tăng cao trong dịp cao điểm hè là điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh truyền nhiễm lây lan, bùng phát. Trong đó có bệnh sốt xuất huyết.
Viên chức Trung tâm Y tế huyện Nguyên Bình thực hiện phun hoá chất diệt muỗi, côn trùng tại các hộ gia đình trên địa bàn huyện. Ảnh: Trọng Thụ
Nhằm chủ động triển khai sớm các biện pháp phòng bệnh, không để dịch bùng phát, hạn chế tối đa số mắc và tử vong. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Kế hoạch số 1442/KH-UBND ngày 16/5/2025 về hưởng ứng ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết lần thứ 15 (15/6/2025) trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Theo báo cáo từ Bộ Y tế, từ ngày 14/12/2024 đến ngày 17/02/2025, Việt Nam đã ghi nhận 16.607 trường hợp mắc sốt xuất huyết, trong đó có một ca tử vong do sốt xuất huyết Dengue.
Cao Bằng không phải là tỉnh có dịch sốt xuất huyết lưu hành. Hằng năm chỉ xuất hiện một vài ca ngoại lai là người di chuyển từ vùng có dịch bệnh lưu hành đến. Năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 1 trường hợp mắc sốt xuất huyết tại huyện Hòa An (là sinh viên, có tiền sử đi từ ổ dịch tại Hà Nội về). Tuy nhiên công tác phòng, chống dịch bệnh vẫn luôn được quan tâm triển khai thực hiện.
Theo chức năng nhiệm vụ được giao, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật có trách nhiệm tham mưu cho Sở Y tế triển khai công tác phòng, chống dịch trên địa bàn tỉnh nói chung, phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết nói riêng, hàng năm Trung tâm đã tổ chức triển khai các hoạt động phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết. Trong năm 2024, 2025 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đã thực hiện giám sát hỗ trợ chuyên môn hoạt động phòng, chống sốt xuất huyết tại một số huyện, xã trên địa bàn tỉnh. Điều tra véc tơ truyền bệnh sốt xuất huyết tại các huyện Trùng khánh, Thạch An, Hòa An, Bảo Lạc. Đồng thời phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương tiến hành điều tra vec tơ truyền bệnh sốt xuất huyết tại một số điểm có nguy cơ cao, thực hiện đánh giá việc kháng hóa chất của muỗi… Qua điều tra không phát hiện véc tơ chính truyền bệnh sốt xuất huyết Dengue (Aedes aegypti).
Các đơn vị trong ngành Y tế từ tuyến tỉnh đến tuyến huyện, xã đã củng cố mạng lưới phòng, chống sốt xuất huyết triển khai các hoạt động truyền thông về phòng, chống bệnh sốt xuất huyết; Hàng năm tổ chức tập huấn, nâng cao kỹ năng phòng, chống bệnh sốt xuất huyết cho 100% cán bộ y tế phụ trách chương trình sốt xuất huyết ở tuyến huyện, xã và nhân viên y tế thôn bản. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật chỉ đạo Trung tâm y tế huyện/thành phố tăng cường giám sát tại các cơ sở khám chữa bệnh và cộng đồng để phát hiện sớm, điều trị và xử lý ổ dịch không để dịch lây lan rộng.
Mục tiêu của Chương trình phòng, chống sốt xuất huyết năm 2025 là 100% số ca mắc/nghi ngờ mắc sốt xuất huyết được giám sát điều tra, phát hiện sớm và xử lý kịp thời; giảm tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết xuống còn 150/100.000 dân; giảm tỷ lệ người tử vong do mắc bệnh sốt xuất huyết xuống còn 0,09%; 100% các ổ dịch được giám sát phát hiện, khống chế, dập tắt kịp thời, không để dịch lớn xảy ra. Để đạt mục tiêu này cần có sự tham gia đồng bộ của các ủy Đảng, chính quyền và các đoàn thể trong việc quản lý dân di cư tự do. Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe để nâng cao trách nhiệm của cộng đồng trong công tác phòng, chống sốt xuất huyết. Nhắc nhở và hướng dẫn người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống sốt xuất huyết.
Bệnh sốt xuất huyết hiện vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa và thuốc điều trị đặc hiệu. Dự phòng chủ động, phòng chống véc tơ vẫn là chiến lược quan trọng trong công tác phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.
Hiện nay bắt đầu vào mùa cao điểm của dịch sốt xuất huyết, bệnh có nguy cơ bùng phát và diễn biến phức tạp nếu chúng ta không chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp phòng chống. Bên cạnh sự cố gắng nỗ lực của ngành Y tế và các cấp chính quyền, để phòng bệnh cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo mạnh mẽ người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:
- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.
- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.
- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...
- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.
- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.
- Mỗi hộ gia đình, mỗi tuần hãy dành 10 phút để phòng, chống sốt xuất huyết với các động tác đơn giản sau:
+ Kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.
+ Thường xuyên thay nước ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ…
+ Loại bỏ các vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp các vật dụng có thể chứa nước không sử dụng, để không cho muỗi đẻ trứng.
+ Phối hợp tích cực với ngành Y tế trong việc thực hiện các chiến dịch diệt bọ gậy, lăng quăng, phun hóa chất phòng chống dịch bệnh.
Khi có biểu hiện sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mỏi người, cần đến ngay cơ sở y tế để làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh, tránh những biến chứng như sốc, suy đa tạng, chảy máu. Bên cạnh đó, người dân tuyệt đối không được tự dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sỹ.
Thủy Tiên