Theo Bộ Y tế, trong 5 tháng đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận trên 22.000 ca mắc sốt xuất huyết Dengue và 5 ca tử vong tại nhiều tỉnh thành; các tỉnh, thành tại Việt Nam có ca mắc sốt xuất huyết bao gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Bình Dương (nay là TP.HCM), Bình Thuận (nay là Lâm Đồng), Ninh Thuận (nay là Khánh Hoà). Sốt xuất huyết Dengue ngày càng khó dự đoán về thời điểm và phạm vi bùng phát. Nếu người dân chủ quan hoặc xử lý không đúng, bệnh có thể nhanh chóng chuyển nặng và dẫn đến tử vong.
Khi có bất kỳ dấu
hiệu cảnh báo bệnh sốt xuất huyết bạn nên nhanh chóng đến cơ sở y tế khám để có
biện pháp chăm sóc, theo dõi, điều trị kịp thời.
Bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là một trong những bệnh truyền nhiễm ở Việt
Nam, dễ bùng phát vào mùa mưa và có nguy cơ hình thành dịch nếu không được kiểm
soát đúng cách. Nguyên nhân gây bệnh là do một loại vi rút mang tên Dengue lây
lan cho người thông qua muỗi đốt. Vi rút Dengue có 4 chủng huyết thanh là
Den-1, Den-2, Den-3, Den-4, nghĩa là nếu một người đã mắc sốt xuất huyết chủng
Den-1 vẫn có thể mắc các chủng huyết thanh khác.
Quá trình lây truyền vi rút Dengue từ muỗi qua người
thông qua vết đốt, vi rút từ tuyến nước bọt của muỗi sẽ đi vào máu của con người
sau đó sẽ trải qua thời gian ủ bệnh và gây ra sốt xuất huyết. Muỗi cũng có thể
bị lây nhiễm bởi những người mang vi rút Dengue. Đây có thể là những bệnh nhân
nhiễm sốt xuất huyết có triệu chứng hoặc chưa có triệu chứng.
Cảnh báo mức độ
nguy hiểm của sốt xuất huyết
Biến chứng sốt xuất huyết rất nguy hiểm, khó lường, diễn
tiến phức tạp và dễ gây nguy kịch trong thời gian ngắn, tổn thương đến đa cơ
quan. Do đó, nhận biết chính xác dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết và những biến
chứng sốt xuất huyết Dengue gây nguy hiểm như thế nào đối với người bệnh sẽ
giúp bạn có thêm kiến thức trong điều trị và phòng tránh.
1. Giai đoạn cảnh báo sốt xuất huyết có thể dẫn đến biến
chứng:
Bệnh sốt xuất huyết Dengue thường trải qua 3 giai đoạn
chính. Bắt đầu là giai đoạn khởi phát với các triệu chứng dễ nhầm lẫn với các
loại sốt vi rút thông thường. Người bệnh có sốt cao từ 39 độ C đến 40 độ C kéo
dài 2- 7 ngày và khó hạ sốt.
Tiếp theo bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn nguy hiểm cần chú
ý là từ ngày thứ 3 cho đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt. Các triệu chứng có thể
nhận thấy bao gồm: Xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng, chảy máu cam, tiểu
máu, rong kinh, kinh nguyệt kéo dài ở phụ nữ, nôn ra máu, đi cầu phân đen (do bị
xuất huyết nội tạng); các triệu chứng đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người
li bì vật vã (do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp).
Sau đó, bệnh sẽ chuyển biến sang giai đoạn 3 là giai đoạn
phục hồi, người bệnh hết sốt và thể trạng bắt đầu tốt hơn, huyết động bắt đầu ổn
định, người bệnh đi tiểu nhiều, các xét nghiệm tiểu cầu tăng dần lên và trở về
trạng thái ổn định thông thường.
Ở giai đoạn 2, nếu không được nhận biết và được đưa đến
viện kiểm tra và điều trị kịp thời đúng triệu chứng, một số người bệnh có thể
chuyển biến thành những diễn tiến khó lường, thậm chí là tử vong.
2. Mức độ nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết Dengue:
Các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết có thể trở nên
nghiêm trọng trong vòng vài giờ. Sốt xuất huyết thể nặng là một trường hợp cấp
cứu y tế, có khoảng 1 trong 20 người mắc bệnh sốt xuất huyết sẽ phát triển
thành bệnh sốt xuất huyết thể nặng; sốt xuất huyết thể nặng có thể dẫn đến sốc,
chảy máu và thậm chí là tử vong.
Những biến chứng do
sốt xuất huyết gây ra
1. Sốc do mất máu:
Sốc do mất máu, thoát huyết tương là biến chứng hàng đầu
của bệnh sốt xuất huyết do vi rút Dengue gây ra. Nguyên nhân dẫn đến biến chứng
này là do vi rút Dengue làm tăng tính thấm mao mạch gây thoát huyết tương, theo
đó làm cô đặc máu dẫn đến sốc khiến máu bị đẩy ra ngoài. Biểu hiện của sốc là
việc máu sẽ bị đẩy ra ngoài, từ đó dẫn đến các triệu chứng xuất huyết nội tạng.
2. Biến chứng đối với hệ thần kinh:
Sốt xuất huyết thể nặng được đặc trưng bởi tình trạng giảm
tiểu cầu, dẫn đến biểu hiện xuất huyết. Nếu tình trạng mất máu và thoát huyết
tương không được xử lý kịp thời, tình trạng tụt huyết áp đột ngột có thể dẫn đến
xuất huyết não, rất dễ tử vong. Ngoài ra, tình trạng xuất huyết nội tạng kéo
dài liên tục có thể dẫn đến dịch huyết tương bị ứ đọng trong màng não qua các
thành mạch dẫn đến phù não, hôn mê và các hội chứng liên quan đến thần kinh.
3. Biến chứng đối với hệ hô hấp:
Thoát huyết tương có thể dẫn đến việc tràn hoặc xâm nhập
của huyết tương vào hệ hô hấp, từ đó gây viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi,
viêm phổi hay phù phổi cấp. Tràn dịch màng phổi nếu không được phát hiện và kịp
thời điều trị ở người bệnh sốt xuất huyết sẽ dẫn đến hệ lụy khó lường. Các tình
trạng này nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những
nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
4. Suy tim, suy thận:
Chảy máu liên tục cũng có thể dẫn đến suy tim, khiến tim
không đủ máu để thực hiện chức năng tuần hoàn máu cho cơ thể. Trong trường hợp
khi tim không đủ sức bơm máu, dịch huyết tương xuất hiện khiến màng tim bị tràn
dịch gây ứ đọng, thêm vào đó thận sẽ phải làm việc liên tục để bài tiết huyết
tương qua đường nước tiểu. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến biến chứng suy thận
cấp – Một biến chứng sốt xuất huyết người bệnh có thể phải đối mặt.
5. Biến chứng của sốt xuất huyết xảy ra ở mắt:
Sốt xuất huyết có thể dẫn đến biến chứng về mắt là mù đột
ngột do xuất huyết võng mạc hoặc xuất huyết trong dịch kính mắt. Xuất huyết
võng mạc làm cho mạch máu của võng mạc tổn thương khiến thị lực bị giảm sút. Dịch
kính mắt là một dạng chất nhầy trong nhãn cầu giúp con người có thể nhìn sáng
rõ mọi vật. Khi gặp tình trạng xuất huyết, lớp dịch này sẽ bị che phủ và hòa
tan khiến người bệnh gần như mù mắt.
6. Biến chứng xảy ra đối với phụ nữ mang thai:
Đối với phụ nữ đang mang thai mắc sốt xuất huyết, phụ nữ
có thể bị sốt cao khiến tim thai đập nhanh hơn, ảnh hưởng đến thai nhi trong những
ngày đầu mắc bệnh. Ở giai đoạn bệnh tiếp theo phụ nữ mang thai có nguy cơ giảm
tiểu cầu dẫn đến tình trạng xuất huyết. Theo đó sẽ phải đối mặt với nhiều hệ lụy
như: Thai chết lưu, tiền sản giật, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ, sinh non…
Khi phụ nữ đang ở trong những tháng đầu của thai kỳ có thể rất dễ gặp tình trạng
sảy thai.
Lời khuyên để giảm
biến chứng khi mắc sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết xảy ra ở cả trẻ nhỏ và người lớn, bệnh
chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh. Sốt xuất huyết thường
gây ra dịch lớn với nhiều người cùng lúc nhiễm bệnh làm cho công tác điều trị tại
các bệnh viện cũng trở nên quá tải và gặp nhiều khó khăn.
Nhận thấy những dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết, bạn nên
chủ động đi thăm khám ngay. Trong trường hợp mắc bệnh bạn nên tuân thủ hướng dẫn
của bác sĩ điều trị để nhanh chóng khỏi bệnh, đồng thời tránh những biến chứng
sốt xuất huyết nguy hiểm.
Nếu bạn nhận thấy có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo bệnh sốt xuất
huyết bạn nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám, xác định giai đoạn bệnh và thể
bệnh đang mắc. Trong trường hợp nếu được chỉ định điều trị ngoại trú tại nhà và
theo dõi bởi bác sĩ, trong quá trình điều trị, nếu nhận thấy những biểu hiện bệnh
ở thể nặng đang diễn ra cần nhanh chóng thông báo chi tiết cho bác sĩ, đến cơ sở
y tế ngay để được chăm sóc và theo dõi, điều trị kịp thời.
Đức Giang (T/h)