Bác sĩ BVĐK tỉnh Cao Bằng thăm khám cho bệnh nhân có biểu hiện tiêu chảy. (Ảnh: Trung Thủy)

Tiêu chảy cấp được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ ba lần trở lên trong vòng 24 giờ, kèm theo một số triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, sốt và có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng. Nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh có thể rơi vào tình trạng mất nước nặng, rối loạn điện giải, thậm chí đe dọa tính mạng.

Nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp trong mùa hè là do vi khuẩn (như E.coli, Salmonella, Shigella, tả...), virus (rotavirus, norovirus), ký sinh trùng (Entamoeba histolytica, Giardia lamblia) hoặc do ăn phải thực phẩm bị ôi thiu, nhiễm độc tố vi khuẩn. Việc sử dụng nguồn nước không đảm bảo, thức ăn đường phố không hợp vệ sinh, bảo quản thực phẩm không đúng cách... đều là những yếu tố nguy cơ cao gây bệnh.

Để phòng tránh bệnh tiêu chảy cấp hiệu quả, người dân cần chú trọng đến vệ sinh an toàn thực phẩm và giữ gìn vệ sinh cá nhân trong sinh hoạt hằng ngày. Một số biện pháp thiết thực có thể áp dụng bao gồm:

Sử dụng nước sạch để ăn uống và chế biến thực phẩm; nước uống cần được đun sôi, đặc biệt ở vùng không có hệ thống nước máy an toàn.

Đảm bảo nguyên tắc “ăn chín, uống sôi”; tránh ăn thực phẩm sống, tái, đồ ăn không rõ nguồn gốc hoặc bảo quản không đúng cách.

Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ thích hợp, đậy kín thức ăn thừa và sử dụng lại trong vòng 24 giờ.

Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi chăm sóc người bệnh hoặc chế biến thức ăn.

Giữ gìn vệ sinh môi trường sống, vệ sinh nhà bếp, khu vực chế biến và chứa thực phẩm sạch sẽ; xử lý rác thải đúng cách để tránh ô nhiễm.

Khi bản thân hoặc người thân có biểu hiện tiêu chảy cấp, điều quan trọng nhất là theo dõi và bù nước kịp thời. Người bệnh cần uống nhiều nước, đặc biệt là dung dịch Oresol pha đúng cách theo hướng dẫn để bù điện giải. Trong trường hợp không có sẵn Oresol, có thể dùng nước cháo muối loãng, nước dừa hoặc nước pha muối đường theo tỷ lệ an toàn. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc cầm tiêu chảy, nhất là khi chưa có chỉ định của nhân viên y tế, bởi điều này có thể che lấp triệu chứng, làm bệnh nặng hơn nếu nguyên nhân do nhiễm khuẩn.

Người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất nếu tình trạng tiêu chảy không cải thiện sau 2 ngày, xuất hiện các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như khô môi, mắt trũng, tiểu ít, vật vã, sốt cao hoặc phân có máu. Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt cần chú ý đến tình trạng bú kém, bỏ ăn, lừ đừ, co giật hoặc nôn liên tục – những dấu hiệu cảnh báo cần cấp cứu sớm.

Chủ động phòng chống bệnh tiêu chảy cấp không chỉ là cách bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình mà còn góp phần ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong cộng đồng. Trong mùa hè nắng nóng, mỗi người dân cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh, lựa chọn thực phẩm an toàn và chăm sóc sức khỏe đúng cách. 

Quốc Cường (St)