Bước đầu ghi nhận có một số đặc điểm dịch tễ của bệnh khác biệt so với các đặc điểm dịch tễ trong vụ dịch trước đó xảy ra trong năm 2022 tại khu vực châu Âu và một số quốc gia khác. Vi rút đậu mùa khỉ nhánh Ib (Clade Ib) đang là nhánh trội trong đợt dịch tại nước này, các trường hợp mắc trẻ hơn (khoảng 50% ở độ tuổi dưới 15 tuổi, khoảng 39% trẻ dưới 5 tuổi), có sự lây truyền qua nhóm mại dâm nữ (7,5%) và có sự lây nhiễm trong các thành viên trong hộ gia đình.
Biến thể vi rút đậu mùa khỉ mới có tên nhánh Ib này đang gây ra mối lo ngại vì nó lây lan nhanh, dễ dàng hơn thông qua tiếp xúc gần thông thường và có nguy cơ gây tử vong cao hơn chủng vi rút nhánh 2. Không chỉ châu Phi, biến thể nhánh Ib đã được phát hiện tại Pakistan, Thụy Điển và xét nghiệm ban đầu cho thấy ở cả Thái Lan. Điều đáng lo ngại ở đây là thế giới đang là một cộng đồng có mối liên hệ toàn cầu thông qua du lịch, di cư và các hoạt động đi lại xuyên biên giới khác.
WHO công bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng quốc tế với dịch đậu mùa khỉ lần thứ 2 vào ngày 14/8/2024 Điều này có nghĩa là "báo động cho thế giới về một sự kiện bất thường được xác định là gây ra rủi ro cho sức khỏe cộng đồng, vượt ra ngoài biên giới của quốc gia bị ảnh hưởng". Theo Quy định Y tế Quốc tế, các quốc gia có nghĩa vụ pháp lý phải phản ứng nhanh chóng khi có ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu về sức khỏe cộng đồng.
Để chủ động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp bệnh đậu mùa khỉ trong nước và xâm nhập, kiểm soát dịch kịp thời không để bùng phát diện rộng, ngày 19/8/2024. Bộ Y tế có Công văn số 4849/BYT-DP về việc tăng cường phòng chống bệnh đậu mùa khỉ gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị các địa phương tăng cường giám sát ngay tại cửa khẩu và tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Ngày 22/8/2024, Cục Y tế dự phòng tiếp tục ban hành Công văn số 798/DP-ĐT về việc tăng cường hoạt động kiểm dịch y tế với bệnh đậu mùa khỉ gửi Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố có hoạt động kiểm dịch; Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khoẻ trung ương đã ban hành Công văn số 521/TTGDSKTW gửi Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố hướng dẫn tăng cường công tác truyền thông phòng chống bệnh đậu mùa khỉ.
Theo đó, ngày 22/8/2024 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Cao Bằng đã ban hành Công văn 1486/CV - KSBT gửi Trung tâm Y tế các huyện, thành phố về việc tăng cường công tác truyền thông phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ và Kế hoạch 1485/KH- KSBT ngày 22/8/2024 về giám sát bệnh Đậu mùa khỉ tại các cơ sở khám bệnh chữa bệnh thuộc cơ sở y tế công lập và các cơ sở y tế tư nhân khám bệnh, chữa bệnh Da liễu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, trú trọng hoạt động kiểm dịch tại các cửa khẩu biên giới nhằm phát hiện sớm, xử lý kịp thời đối với các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ.
Mai Hoa (t/h)