Vai trò của axit folic đối với sức khỏe phụ nữ có thai và sự phát triển của thai nhi
Axit folic là một vi chất quan trọng cần được bổ sung trong thai kỳ để dự phòng các dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Nếu thai phụ không được bổ sung đầy đủ axit folic, thai nhi sẽ có nguy cơ mắc phải các khuyết tật của ống thần kinh như chẻ đôi đốt sống, thai nhi vô sọ hoặc các bất thường của não bộ. Do đó, việc bổ sung axit folic thường được khuyến cáo khi phụ nữ bắt đầu lên kế hoạch mang thai.
Viên chức Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tư vấn cho phụ nữ mang thai sử dụng
axit folic. (Đức Giang)
Axit folic là một loại
vitamin nhóm B, còn được gọi là vitamin B9. Đây là một chất quan trọng trong sự
phát triển và tăng trưởng của mọi tế bào trong cơ thể người. Trong thai kỳ,
axit folic đảm nhận vai trò trong sự hình thành và phát triển của hệ thần kinh
thai nhi, bao gồm não bộ và tủy sống. Việc bổ sung axit folic cần được thực
hiện từ trước khi mang thai và kéo dài trong những tháng tiếp theo của thai kỳ
để thai nhi có thể phát triển một cách hoàn thiện và khỏe mạnh.
Thiếu hụt axit folic
ảnh hưởng như thế nào tới mẹ và bé: Axit folic (hay
còn gọi là folate) là một trong những vitamin nhóm B (vitamin B9) cần thiết cho
sự phát triển, phân chia tế bào của người, động vật và cần cho sự hình thành tế
bào máu, đặc biệt ở phụ nữ mang thai. Axit folic giúp não bộ và tủy sống của bé phát triển
khỏe mạnh. Việc bổ sung đủ lượng axit folic trước
khi mang thai sẽ hỗ trợ tốt cho quá trình phân chia tế bào, hình thành nhau
thai, sự gia tăng số lượng hồng cầu và sự tăng trưởng của bào thai.
Đối với
thai nhi: Lượng axit folic và sắt
không đủ sẽ gây thiếu máu hồng cầu, trẻ có nguy cơ cao suy dinh dưỡng bào thai,
bị sinh non. Thiếu axit folic trong
giai đoạn sớm của thai kỳ gây ra sự phân chia tế bào không bình thường, gây
nguy cơ trẻ bị dị tật bẩm sinh như nứt đốt sống, hở hàm ếch, vòm miệng, đặc
biệt nguy hiểm là khiếm khuyết ống thần kinh.
Đối với
người mẹ: Phụ nữ mang thai
thiếu sắt, axit folic dẫn đến
thiếu máu, thường có biểu hiện chóng mặt, hoa mắt, khó thở, nguy cơ sảy thai,
dễ mắc chứng rối loạn tâm thần sau sinh, rong huyết sau sinh. Nguy hiểm hơn, tỷ
lệ tử vong khi đẻ ở những người mẹ thiếu máu cao hơn so với bà mẹ bình thường.
Nhu cầu
acid folic ở người trưởng thành cần khoảng 180- 200mcg/ngày, nhưng ở phụ nữ mang thai cần 400mcg/ngày
để con chào đời thông minh và khỏe mạnh. Chính vì thế, khi có dự định mang
thai, chị em nên uống bổ sung axit folic hàng
ngày để cung cấp đủ lượng vi chất cần thiết, chuẩn bị một thể trạng tốt nhất
cho cả mẹ và thai nhi.
Cách bổ
sung axit folic phụ nữ mang thai an toàn và hiệu quả: Tùy theo thể trạng của mỗi người, bác sĩ sẽ kê lượng axit folic phù hợp
hằng ngày. Theo khuyến cáo chung: Phụ nữ đang chuẩn bị mang thai và mang thai 3
tháng đầu, lượng axit folic nên
dùng là 400mcg/ngày. Phụ nữ có thai từ 3 tháng trở lên dùng 600mcg/ngày, bà mẹ cho
con bú nên bổ sung 500 mcg/ngày.
Các phương pháp bổ sung axit folic hiệu quả, an toàn:
Tăng
cường chế độ dinh dưỡng giàu axit folic: Ngay từ khi có ý định mang thai, chị em nên ăn các
loại thực phẩm chứa nhiều acid folic như thịt bò, trứng, hải sản, gan,.... Các
loại rau xanh đậm, họ đậu như súp lơ xanh, nấm, đậu nành, đậu lăng, nho khô,
khoai tây, củ cải, rau xanh. Đặc biệt, bổ sung trái cây giàu vitamin C như cam,
chanh, bưởi, bơ…
Bổ sung
viên uống chứa axit folic: Có
thể nguồn thực phẩm vẫn chưa cung cấp đủ lượng axit folic cho cơ
thể, do đó chị em nên sử dụng thêm viên uống bổ sung sắt, axit folic.
Những
lưu ý khi bổ sung axit folic cho phụ nữ có thai:
Không
uống viên bổ sung axit folic cùng
với trà, cafe, rượu bia vì sẽ bị giảm hấp thu sắt. Thời gian uống tốt nhất là
giữa 2 bữa ăn.
Không
nên uống sắt, axit folic vào
buổi tối vì có thể gây khó ngủ.
Để giúp
sắt và các vi chất hấp thụ tốt nhất, nên uống viên chứa axit folic kết hợp
bổ sung nước cam, nước trái cây giàu vitamin C.
Tác
dụng phụ khi uống axit folic có thể
gây táo bón. Do đó, mẹ bầu nên bổ sung thêm nhiều thực phẩm giàu chất xơ, trái
cây, rau củ và uống nhiều nước để phòng hiện tượng táo bón khi mang thai.
Ngọc
Anh