Khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng giật mình, quấy khóc liên tục, mạch nhanh, da nổi bông tím hoặc trẻ yếu tay, yếu chân, đó là dấu hiệu trẻ trở nặng

Trẻ mắc bệnh tay, chân, miệng thường có các triệu chứng điển hình như sốt, đau họng, loét miệng, lợi, lưỡi, mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, gối, mông... nếu không quan sát kỹ, có thể nhầm lẫn với các bệnh phát ban hay thủy đậu.

Theo số liệu của Bộ Y tế, từ đầu năm 2022 đến nay cả nước đã ghi nhận hơn 6 nghìn trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, trong đó có 1 trường hợp tử vong tại Bình Thuận.

Tại Cao Bằng, tính từ đầu năm 2022 đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 66 trường hợp mắc tay chân miệng, đặc biệt số ca mắc tăng nhiều trong thời gian gần đây tại các xã Canh Tân, Quang Trọng, huyện Thạch An.

Đến nay bệnh tay chân miệng vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị và chưa có vắc xin phòng bệnh. Khi trẻ mắc bệnh, chủ yếu được điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau do các vết loét gây nên và các biến chứng nếu có. Bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày, tuy nhiên, nếu nguyên nhân gây bệnh là do vi rút Entero 71 thì có thể dẫn đến tử vong do biến chứng viêm não màng não, viêm cơ tim, phù phổi… khi không được phát hiện và xử trí kịp thời.

Mặc dù tay chân miệng không phải là một bệnh mới, nhưng hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm trong cách chăm sóc trẻ khiến bệnh của trẻ trở nặng. Cụ thể, nhiều phụ huynh khi thấy con mắc bệnh, nổi bọng nước thì hạn chế tắm rửa, cho trẻ mặc đồ quá kín hoặc có nhiều phụ huynh tự ý bôi các loại thuốc lên da, các nốt ban của trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Những việc làm trên có thể khiến trẻ bị nhiễm trùng da hoặc làm che lấp đi các dấu hiệu chuyển nặng của trẻ, khiến các bác sĩ rất khó chẩn đoán hay theo dõi diễn tiến bệnh. Do đó, phụ huynh cần lưu ý, nên vệ sinh tắm rửa sạch sẽ, cho trẻ ăn mặc thoáng mát, đồng thời đảm bảo cho trẻ ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, không kiêng khem quá mức. Không tự ý sử dụng các loại thuốc bôi ngoài da và thuốc uống cho trẻ khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.

Ngoài ra, không ít phụ huynh quan niệm cho trẻ ở nhà thì không bị tay chân miệng. Tuy nhiên, bệnh tay chân miệng có thể lây qua trung gian người chăm sóc. Trẻ không đi nhà trẻ vẫn có thể mắc bệnh do tiếp xúc người mắc bệnh không có triệu chứng, thường là người lớn. Cha mẹ, người thân hoàn toàn có thể mang bệnh về cho con nếu không vệ sinh sạch sẽ. Vì thế, cần giữ vệ sinh chung, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, rửa sạch đồ chơi, lau dọn nhà cửa… để hạn chế nguồn lây bệnh cho trẻ.

Khi chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng tại nhà cần lưu ý các dấu hiệu trở nặng của trẻ để đưa trẻ đến các cơ sở y tế kịp thời. Thường trẻ mắc tay chân miệng sẽ trở nặng rất nhanh, dấu hiệu quan trọng nhất để nhận biết trẻ bị chân tay miệng trở nặng là giật mình. Nếu trong vòng 30 phút mà trẻ giật mình 2 lần trở lên thì chắc chắn sẽ trở nặng, cha mẹ phải cho trẻ đến viện ngay.

Ngoài ra, có 1 số trẻ sẽ quấy khóc liên tục, mạch nhanh, da nổi bông tím hoặc trẻ yếu tay, yếu chân. Đó là dấu hiệu trẻ trở nặng, phụ huynh phải cho con đến viện ngay.

Dấu hiệu quan trọng thứ ba là khi trẻ có dấu hiệu sốt trên 2 ngày và sốt cao (trẻ sốt cao liên tục trên 38,5 độ C, dùng thuốc Paracetamol cũng không hạ) thì cha mẹ cần cho trẻ đi khám bác sĩ.

Trường hợp trẻ không có những dấu hiệu trên, phụ huynh cần bình tĩnh theo dõi tư vấn của bác sĩ.

Theo khuyến cáo của ngành Y tế, để chủ động phòng, chống bệnh tay chân miệng, giảm đến mức thấp nhất số trường hợp mắc, tử vong, không để dịch bùng phát, người dân và cộng đồng cần thực hiện các biện pháp như: rửa tay với xà phòng thường xuyên cho cả trẻ em và người lớn, đặc biệt trước khi người lớn tiếp xúc, chăm sóc trẻ. Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hằng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng. Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hằng ngày như đồ chơi, tay nắm cửa, mặt bàn, ghế, sàn nhà… bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Cha mẹ có con bị tay chân miệng nên cho bé nghỉ học ít nhất 10 ngày để ngăn ngừa lây bệnh cho trẻ khác. 

Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây nên. Bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ có diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến tử vong. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Chính vì vậy, để chủ động phòng, chống bệnh tay chân miệng, giảm đến mức thấp nhất số trường hợp mắc, tử vong, không để dịch bùng phát, người dân và cộng đồng cần thực hiện các biện pháp như:

Rửa tay với xà phòng thường xuyên cho cả trẻ em và người lớn, đặc biệt trước khi người lớn tiếp xúc, chăm sóc trẻ.

Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, tay nắm cửa, mặt bàn, ghế, sàn nhà… bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường. Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.

Phụ huynh có con mắc Tay chân miệng nên cho bé nghỉ học ít nhất 10 ngày để ngăn ngừa lây bệnh cho trẻ khác.

Bảo An