Điều dưỡng là một mắt xích quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe. Dịch vụ chăm sóc sức khoẻ do điều dưỡng, hộ sinh cung cấp tác động lớn tới sự hài lòng của người bệnh

Để ghi nhận và tôn vinh giá trị nghề nghiệp cũng như những đóng góp quan trọng của người điều dưỡng, ngay từ năm 1965 Hội đồng Điều dưỡng Thế giới đã chọn ngày 12/5 hằng năm, ngày sinh của Bà Florence Nightingale - Người đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của ngành điều dưỡng hiện đại, là ngày Quốc tế Điều dưỡng kèm theo Thông điệp cho mỗi năm để điều dưỡng của các quốc gia cùng hành động.

Năm 2025 với thông điệp: “Our Nurses, Our Future, Caring For Nurses Strengthens Economies” – “Điều dưỡng của chúng ta. Tương lai của chúng ta. Chăm sóc sức khoẻ cho người điều dưỡng cũng là tăng cường hiệu quả về kinh tế” nhấn mạnh vai trò then chốt của một lực lượng điều dưỡng khỏe mạnh trong việc củng cố nền kinh tế, nâng cao chất lượng hệ thống y tế và bảo đảm kết quả chăm sóc sức khỏe tốt hơn cho cộng đồng trên toàn thế giới. 

Song hành với bác sĩ trên mọi chặng đường chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, đó là người điều dưỡng, kỹ thuật viên. Những người với nụ cười hiền hậu và sự chăm sóc tận tâm, luôn yêu thương, chăm sóc người bệnh như chính người thân của mình. Điều dưỡng cũng chính là người gắn bó với người bệnh nhiều nhất, đặc biệt trong những lúc nằm viện chính những điều dưỡng là người đã luôn duy trì tinh thần của Nightingale bên ngọn đèn dầu thức canh giấc ngủ ngon cho từng người bệnh, và luôn sẵn sàng cho mọi chăm sóc về y tế và chăm sóc cả tinh thần, cùng người bệnh vượt qua những cơn đau của bệnh và sự mệt mỏi về tinh thần trong quá trình điều trị.

Điều dưỡng Trung tâm Y tế huyện Nguyên Bình đang thực hiện chăm sóc bệnh nhân. Ảnh: Thủy Tiên

Ngành Y tế Cao Bằng có 1.224 điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh. Xác định đây là lực lượng quan trọng triển khai hoạt động phục vụ và chăm sóc người bệnh đạt hiệu quả, đảm bảo an toàn cho người bệnh. Ngành Y tế luôn quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ điều dưỡng viên nói chung và năng lực quản lý điều dưỡng cho Điều dưỡng trưởng các đơn vị nói riêng, tổ chức các hội thi nâng cao tay nghề, kỹ năng giao tiếp ứng xử, quy trình, quy định của ngành trong thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Kết quả tính đến hết ngày 31/12/2024 có 482 điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh có trình độ đại học và 714 điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh có trình độ cao đẳng. Hiện nay ngành Y tế đang tiếp tục cử đội ngũ điều dưỡng, kỹ thuật viên đi đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn và chuẩn hoá theo quy định

Trong hoạt động chuyên môn của ngành Y tế, vai trò của điều dưỡng, kỹ thuật viên, hộ sinh, trong công tác khám chữa bệnh là không thể thiếu, bởi ngoại trừ thời gian được các bác sĩ khám bệnh, kê đơn điều trị, hầu hết thời gian còn lại, điều dưỡng là người tiếp xúc chính với người bệnh. Chăm sóc phục vụ mọi nhu cầu của người bệnh, từ các kỹ thuật chuyên môn như tiêm thuốc, cho uống thuốc, thay băng, giúp bệnh nhân hô hấp, ăn uống, bài tiết, vận động, duy trì thân nhiệt, đỡ đẻ, thực hiện các xét nghiệm… cho đến việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người bệnh, giúp bệnh nhân làm quen với môi trường bệnh viện, chuyển viện hoặc đi khám chuyên khoa… Có thể nói, chất lượng của một cơ sở y tế phụ thuộc nhiều vào thái độ, sự chuyên tâm và tận tụy của chính những người điều dưỡng.

Điều dưỡng là một nghề chuyên biệt, công việc của trái tim. Trong sự phát triển của y học hiện nay, điều dưỡng viên không chỉ là người thực hiện theo các y lệnh của bác sĩ mà họ chính là người trực tiếp chăm lo, phục vụ mọi nhu cầu của người bệnh từ các kỹ thuật nghiệp vụ cho đến chăm sóc tinh thần, nắm bắt tâm lý người bệnh, biết đặt mình vào tâm trạng người bệnh. Có thể nói, chất lượng của một bệnh viện phụ thuộc rất nhiều vào thái độ, sự chuyên tâm và tận tuỵ của chính những người điều dưỡng.

Chất lượng chăm sóc người bệnh đã có chuyển biến rõ rệt thông qua việc đổi mới các mô hình phân công chăm sóc, tổ chức chăm sóc người bệnh, chuẩn hóa các kỹ thuật điều dưỡng. Dịch vụ do người điều dưỡng, hộ sinh cung cấp ngày càng góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân và nâng cao vị thế nghề nghiệp, hình ảnh của người điều dưỡng, hộ sinh. Đặc biệt trong công tác phòng, chống dịch COVID-19, đội ngũ điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên đã đóng góp rất hiệu quả cùng với các bác sỹ và nhân viên y tế khác từng bước đẩy lùi bệnh dịch.

Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định dịch vụ chăm sóc người bệnh của điều dưỡng là một trong những trụ cột của hệ thống y tế. Thứ trưởng nhấn mạnh, hiện tại, công tác điều dưỡng đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều nơi còn quan niệm cho rằng “Nghề điều dưỡng là nghề phục vụ, điều dưỡng chỉ là người làm theo y lệnh của bác sỹ”. Nguồn nhân lực điều dưỡng thiếu nhiều về số lượng và năng lực chuyên môn thấp hơn so với nhiều nước khu vực. Công tác chăm sóc người bệnh tại các cơ sở y tế còn phụ thuộc nhiều vào người nhà người bệnh. Điều dưỡng hành nghề chưa phù hợp với văn bằng đào tạo. Đào tạo điều dưỡng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và hội nhập. Hệ thống lãnh đạo, quản lý điều dưỡng chưa phù hợp... Trong thời gian tới, ngành Y tế tập trung các giải pháp nhằm đổi mới căn bản và toàn diện về công tác điều dưỡng. Trong đó, ngành tập trung nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác điều dưỡng, phát triển nguồn nhân lực điều dưỡng, thúc đẩy phát triển công nghệ và trang thiết bị phục vụ nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh toàn diện trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đáp ứng yêu cầu chăm sóc thực tiễn và hội nhập điều dưỡng khu vực ASEAN”.

Nhận định về vai trò của công tác điều dưỡng, Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định: “Điều dưỡng là một mắt xích quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe. Dịch vụ chăm sóc sức khoẻ do người điều dưỡng - hộ sinh cung cấp tác động lớn tới sự hài lòng của người bệnh” và đưa ra khuyến cáo “Ở bất cứ quốc gia nào, muốn nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe thì phải chú ý phát triển công tác điều dưỡng”. Sinh thời, Bác Hồ đã dạy “Y tá chẳng những là một nghề mà còn là một nghĩa vụ,… việc giữ gìn và bồi dưỡng sức khoẻ cho dân tộc người y tá phải gánh một phần phần quan trọng, y tá là những chiến sỹ đánh giặc ốm để bảo vệ sự tráng kiện của giống nòi, những chiến sỹ y tá phải có chí chịu khổ, chịu khó, phải giàu lòng bác ái và đức hy sinh”.

Tiến sỹ Trần Quang Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam, chia sẻ trên thực tế, điều dưỡng đóng vai trò không thể thiếu trong chăm sóc và phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Họ là những người đầu tiên tiếp cận người bệnh khi đến bệnh viện, có trách nhiệm chăm sóc, theo dõi, phối hợp đồng nghiệp, cán bộ y tế khác nhằm thực hiện những can thiệp chăm sóc, điều trị toàn diện với chất lượng tốt nhất cho người bệnh trong suốt quá trình điều trị. Người điều dưỡng cũng là cán bộ y tế cuối cùng tiếp xúc với người bệnh trước khi họ xuất viện; hướng dẫn, tư vấn sức khỏe, dặn dò điều cần thiết sau khi người bệnh xuất viện cũng như hoàn thiện thủ tục hành chính khi xuất viện.

Lực lượng điều dưỡng, nữ hộ sinh, kỹ thuật viên đóng góp quan trọng vào nghiên cứu và phát triển y tế, đưa ra hoặc áp dụng các phương pháp chăm sóc điều trị mới, cải tiến các quy trình chăm sóc, nâng cao chất lượng chăm sóc y tế. Vì vậy, ngành điều dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng không chỉ ở hiện tại mà còn cả trong tương lai của hệ thống y tế.

Mai Hoa