Đoàn giám sát của Trung trâm Kiểm soát bệnh tật thực hiện soi bắt muỗi truyền bệnh SXH tại Thị trấn Trà Lĩnh (Trùng Khánh).

Theo số liệu cập nhật từ Bộ Y tế tính đến ngày 30/5/2025, cả nước đã ghi nhận 18.789 trường hợp mắc SXH, trong đó có 5 trường hợp tử vong. Số ca mắc có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm 2024, tuy nhiên số ca tử vong lại tăng lên.

Cao Bằng không phải là tỉnh có dịch SXH lưu hành. Hàng năm, chỉ xuất hiện một vài ca ngoại lai là người di chuyển từ vùng có dịch bệnh lưu hành đến. Năm 2024, toàn tỉnh ghi nhận 1 trường hợp mắc SXH tại huyện Hòa An (là sinh viên, có tiền sử đi từ ổ dịch tại Hà Nội về). Tuy nhiên, công tác phòng, chống dịch bệnh vẫn luôn được quan tâm triển khai thực hiện.

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tiến hành điều tra, giám sát côn trùng tại những nơi có nguy cơ cao nhiễm bệnh. Kiểm soát chặt chẽ nguồn lây kết hợp giám sát véc tơ và huy động cộng đồng vệ sinh môi trường không cho muỗi vằn truyền bệnh SXH sinh sản, phát triển, ngăn chặn dịch bệnh truyền nhiễm bùng phát, lây lan.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tổ chức 3 đoàn giám sát, phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Trùng Khánh, Quảng Hòa, Thành phố thực hiện điều tra véc tơ truyền bệnh SXH tại 30 hộ gia đình ở những khu vực đông dân cư, khu vực cửa khẩu… Kết quả giám sát phát hiện bọ gậy và muỗi trưởng thành Aedes Albopictus, không phát hiện Aedes Agypti.

Nguyên nhân gây SXH do virus Dengue gây ra. Nguyên nhân lây lan dịch bệnh là do muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn), vật trung gian truyền virus Dengue từ người mang mầm bệnh sang người khỏe mạnh. Bệnh xảy ra quanh năm, thường gia tăng tại miền Bắc từ đầu tháng 6 đến tháng 10 dương lịch. Thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều và kéo dài là môi trường lý tưởng cho muỗi gây bệnh SXH phát triển mạnh. Nguyên nhân chính làm bệnh này gia tăng là do chủ quan cùng thói quen của người dân khi ngủ không giăng mùng (mắc màn) và không coi trọng việc diệt muỗi.

Trước thực tế đó, cứ vào đầu mùa, cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp với đội ngũ cán bộ y tế xã, phường, thị trấn, nhân viên y tế thôn bản trên địa bàn tỉnh tuyên truyền các nguyên nhân dẫn đến bệnh SXH và vận động nhân dân triệt xóa các vị trí muỗi có thể trú ngụ và phát triển như: Đổ nước trong các chum, chậu, vật dụng chứa nước đọng và dọn dẹp chung quanh nhà để phòng chống SXH.   

Bác sĩ Nông Văn Trường - Khoa Kiểm soát bệnh tật HIV-AIDS, Trung tâm Y tế huyện Trùng Khánh chia sẻ: “Địa bàn dân cư rộng, có đông đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống ở khu vực giáp biên giới, giáp rừng nên thường có nhiều chum, lu chứa nước mưa để sử dụng. Trước đây, ý thức phòng chống dịch bệnh của người dân chưa cao cùng với lối sống, phong tục tập quán còn khá lạc hậu nên thiếu kiến thức về các bệnh truyền nhiễm nói chung và bệnh SXH nói riêng, nên đầu mùa hè chúng tôi cùng các hội, đoàn thể đi tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh từ sớm, từ xa để thực hiện tốt công tác phòng chống dịch

Viên chức Trung trâm Kiểm soát bệnh tật thực hiện soi bắt muỗi truyền SXH.

SXH Dengue là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến ở nước ta, dễ bùng phát vào mùa mưa và có nguy cơ gây thành dịch. Khi mắc bệnh, nếu người bệnh chủ quan, lơ là cho rằng sốt virus thông thường sẽ khiến bệnh trở nặng và gây nhiều biến chứng. Bệnh nhân nhiễm virus không có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời chính vì vậy mà những người sống trong vùng lưu hành dịch Dengue có thể mắc bệnh SXH nhiều hơn một lần trong đời.

Bệnh SXH lây lan nhanh, có nhiều biến chứng nguy hiểm như: Sốc mất máu, suy tim, gan, thận… Nếu không được chuẩn đoán sớm và xử trí kịp thời rất dễ dẫn đến tử vong, đặc biệt trên phụ nữ có thai, trẻ em và bệnh nhân có mắc các bệnh mạn tính kèm theo. Với người bệnh bị SXH Dengue nặng, nhất thiết phải vào bệnh viện điều trị theo phác đồ, tuyệt đối không được chủ quan tự điều trị ở nhà.

Hiện nay, bệnh SXH vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Dự phòng chủ động, phòng chống véc tơ vẫn là chiến lược quan trọng trong công tác phòng, chống bệnh SXH. Đặc biệt là nâng cao ý thức của người dân về hoạt động diệt muỗi, diệt lăng quăng, bọ gậy và đề phòng muỗi đốt.

Chị Ngô Bích Ngọc - Thị trấn Tà Lùng chia sẻ:“Tôi rất thích trồng cây cảnh, nhất là những loại cây thủy sinh. Tôi thường không chú ý đến các bệnh truyền nhiễm từ muỗi, nhất là bệnh SXH. Qua loa đài phát thanh và được cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đến tuyên truyền, tôi mới hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh và các biện pháp phòng ngừa SXH, do vậy gia đình đã chủ động cắt tỉa cây cối xung quanh nhà và lật úp các dụng cụ chứa nước để không phát sinh muỗi gây bệnh.”.

Hàng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với các huyện, thành phố thành lập các đoàn công tác phối hợp với các Trạm Y tế triển khai các hoạt động truyền thông dưới nhiều hình thức. Qua đó, nâng cao nhận thức của người dân trong việc chủ động phòng, chống SXH Dengue; đẩy mạnh chiến dịch diệt lăng quăng, bọ gậy 2 lần/tuần; tổ chức giám sát véc tơ, bắt côn trùng tại các điểm có nguy cơ; phun hóa chất khử trùng môi trường ở các địa bàn bị ngập lụt.

Bên cạnh đó, Trung tâm thực hiện chỉ đạo hướng dẫn cơ sở thường xuyên phối hợp giữa cán bộ y tế dự phòng, cán bộ làm công tác điều trị và mạng lưới cộng tác viên về giám sát, chẩn đoán điều trị SXH. Khuyến cáo người dân khi nghi ngờ mắc SXH cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và theo dõi, nghỉ ngơi, uống nhiều nước và vitamin.

 Để phòng, chống dịch bệnh SXH hiệu quả, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, các địa phương, mỗi cá nhân, hộ gia đình cần nêu cao ý thức trách nhiệm thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Hạn chế thấp nhất các trường hợp mắc bệnh và lây lan, góp phần nâng cao sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng.

Thủy Tiên