Hưởng ứng Ngày thế giới vìTrẻ sinh non năm 2024, Sở Y tế đề nghị các đơn vị triển khai đồng loạt các hoạt động truyền thông, cung cấp dịch vụ về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sinh non, giảm thiểu nguy cơ sinh non

Tại Việt Nam theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, hàng năm có khoảng hơn 100.000 trẻ sinh thiếu tháng, tỷ lệ trẻ đẻ non/nhẹ cân chiếm 19% trong mô hình bệnh tật của trẻ sơ sinh và đang là gánh nặng về bệnh tật, tử vong ở trẻ em. Nguyên nhân tử vong trẻ sơ sinh phần lớn là do sinh non, thấp cân, ngạt, chấn thương sau khi sinh, dị tật, nhiễm khuẩn, trong đó nguyên nhân sinh non, nhẹ cân chiếm 25%. Tại Cao Bằng theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, năm 2023, toàn tỉnh có 142 trẻ sinh non, riêng 9 tháng đầu năm 2024 có 124 trẻ sinh non.

Sinh non rất nguy hiểm cho trẻ sơ sinh, tỷ lệ tử vong chu sinh càng cao khi tuổi thai càng non, đặc biệt, trẻ sinh non có nguy cơ cao về di chứng thần kinh. Trước 32 tuần tỷ lệ di chứng là 1/3, từ 32 - 35 tuần tỷ lệ di chứng thần kinh là 1/5, từ 35 đến 37 tuần tỷ lệ di chứng là 1/10.  Ngoài ra, khi lớn lên trẻ còn có những di chứng về mắt gây mù lòa, di chứng về thính giác, vận động, tâm thần kinh. Trẻ sinh non không chỉ đối mặt với những thách thức tức thời về sức khỏe mà còn phải chịu ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển thể chất và tinh thần. Vì vậy, chế độ chăm sóc và chế độ nuôi dưỡng cần cẩn thận và tỉ mỉ hơn so với trẻ sơ sinh bình thường. Bên cạnh đó, bà mẹ bị sinh non thì cũng dễ biến chứng sót rau, nhiễm khuẩn hậu sản. 

Do đó, sinh non là một trong những vấn đề quan trọng đặt ra cho ngành Y tế và toàn xã hội. Ngày 17/11 được chọn là Ngày Thế giới vì Trẻ sinh non nhằm nâng cao nhận thức và mối quan tâm của mọi người về trẻ sinh non trên toàn cầu. Ngày Thế giới vì Trẻ sinh non được khởi xướng bởi Tổ chức phi lợi nhuận European Foundation for the Care of Newborn Infanta (EFCNI) và các tổ chức cha mẹ châu Âu đối tác vào năm 2008, từ đó đến nay có hơn 100 quốc gia trong đó có Việt Nam đã cùng nhau tham gia với các hoạt động, sự kiện đặc biệt và cam kết hành động để giúp giải quyết vấn đề sinh non và cải thiện tình hình của trẻ sinh non và gia đình của các bé.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ trẻ sinh non đang gia tăng trên toàn cầu, và các bé này có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về hô hấp, hệ thần kinh và tiêu hóa. Vì vậy dự phòng giảm nguy cơ sinh non thực sự cần thiết và cần được ưu tiên trong các chiến lược về chăm sóc sức khoẻ con người. Hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non năm 2024, ngày 26/8/2024, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 5021/BYT- BMTE về việc Hướng dẫn triển khai Hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non. Với mục tiêu nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những khó khăn và hậu quả của sinh non, tăng cường khả năng phát hiện sớm các nguy cơ trong thai kỳ, giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được. 

Theo đó, Bộ Y tế đề nghị các địa phương và các đơn vị liên quan triển khai đồng loạt các hoạt động truyền thông, cung cấp dịch vụ về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sinh non, giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được, đồng thời hỗ trợ can thiệp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ sinh non.   

Các biện pháp dự phòng không hoàn toàn phòng được sinh non nhưng có thể giảm một cách đáng kể số bà mẹ có nguy cơ sinh non. Do đó, cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và người sử dụng dịch vụ, cụ thể cần triển khai đồng bộ các hoạt động: Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc trước khi mang thai bao gồm sàng lọc, tư vấn các vấn đề liên quan đến mang thai và sinh đẻ nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo phụ nữ khi mang thai có sức khỏe tốt nhất; Những phụ nữ được phát hiện có nguy cơ sinh non cần được tiếp cận chăm sóc và điều trị ở các cơ sở chuyên khoa giúp họ có thể phòng sinh non hiệu quả; Cần sinh con theo kế hoạch, đảm bảo theo khuyến cáo (không sinh con ở tuổi vị thành niên, khoảng cách giữa 2 lần sinh không quá dày); Chăm sóc thai nghén: Tuân thủ hướng dẫn khám thai và đặc biệt lưu ý một số nội dung: dinh dưỡng, tránh các chất kích thích; giảm stress,…

Trẻ sinh son cần được chăm sóc đúng phương pháp: Chăm sóc trẻ sinh non/nhẹ cân bằng phương pháp Kangagoo theo hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế; Chăm sóc sơ sinh thiết yếu sớm, da kề da, cho trẻ bú mẹ ngay từ những giờ đầu sau sinh và nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu; Theo dõi sức khỏe của trẻ, giữ ấm cho trẻ tránh hạ thân nhiệt, khám và chăm sóc trẻ đẻ non/nhẹ cân theo hướng dẫn của cán bộ y tế; Đối với trẻ quá non tháng và nhẹ cân cần phải được chăm sóc, theo dõi, điều trị ổn định tại các cơ sở y tế.

Thực hiện Công văn số 5021/BYT-BMTE ngày 26/8/2024 của Bộ Y tế về việc Hướng dẫn triển khai Hưởng ứng Ngày thế giới vì Trẻ sinh non năm 2024. Ngày 27/8/2024, Sở Y tế Cao Bằng đã ban hành Công văn số 3802/SYT-NV hướng dẫn triển khai Hưởng ứng Ngày thế giới vì Trẻ sinh non năm 2024. Theo đó, Sở Y tế đề nghị các đơn vị triển khai đồng loạt các hoạt động truyền thông, cung cấp dịch vụ về chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ sinh non, giảm thiểu nguy cơ sinh non từ những nguyên nhân có thể phòng tránh được, đồng thời hỗ trợ can thiệp cải thiện tình trạng sức khỏe của trẻ sinh non. Tăng cường các dịch vụ liên quan đến chăm sóc sức khỏe bà mẹ giảm thiểu nguy cơ sinh non, các can thiệp hỗ trợ chăm sóc trẻ sinh non. Thực  hiện chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh trong và ngay sau đẻ, cho trẻ bú sớm trong  giờ đầu sau đẻ và bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu, thực hiện Kangaroo, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh nhẹ cân/non tháng.

Ngày Thế giới vì trẻ sinh non hướng tới việc nâng cao nhận thức về những khó khăn và hậu quả của sinh non, tăng cường khả năng phát hiện sớm các nguy cơ trong thai kỳ, nâng cao điều trị y tế, trao quyền cho cha mẹ và giảm hậu quả lâu dài cho trẻ em và gia đình. Những nỗ lực chung của các cấp, ngành và cộng đồng sẽ giúp nâng cao nhận thức, thúc đẩy hành động để ngăn ngừa sinh non, cải thiện hệ thống y tế với mục tiêu cứu sống trẻ em.

Mai Hoa