Khám sàng lọc bệnh đái tháo đường cho người dân tại xã Trương Lương, huyện Hoà An.

Theo thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho thấy, các bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Việt Nam; cứ 10 người chết thì có 7 người có nguyên nhân do các bệnh không lây nhiễm, số ca tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 73% tổng số các ca tử vong, trong đó 43% số ca tử vong trước 70 tuổi; gánh nặng bệnh tật do bệnh không lây nhiễm chiếm 66%.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khỏe tâm thần giai đoạn 2022- 2025 ban hành kèm theo Quyết định số 155 ngày 29/01/2022 và Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 25/10/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới ban hành kèm theo Quyết định số 281/QĐ-TTg ngày 05/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Từ năm 2022 đến nay, Sở Y tế Cao Bằng đã chỉ đạo và ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các đơn vị trực thuộc tăng cường quản lý bệnh không lây nhiễm tại tuyến y tế cơ sở trên địa bàn tỉnh.

Từ đầu năm 2024 đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã thực hiện khám sàng lọc, tư vấn tại cộng đồng cho người có yếu tố nguy cơ mắc các bệnh: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, rối loạn sức khỏe tâm thần. Kết quả, khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh tăng huyết áp cho người từ 40 tuổi trở lên được 36.810 người, phát hiện 2.568 người mắc bệnh tăng huyết áp; khám sàng lọc bệnh đái tháo đường bằng phiếu đánh giá nguy cơ được 18.286 người, có 4.608 người được test đường huyết mao mạch; thực hiện khám sàng lọc một số rối loạn tâm lý lứa tuổi học đường cho 62 học sinh thuộc các khối 8, 9 Trường Phổ thông Dân tộc bán trú - THCS Ngũ Lão, huyện Hoà An.

Tính đến ngày 21/8/2024, đã quản lý được 3 bệnh không lây nhiễm tại Trạm Y tế xã bao gồm bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tâm thần phân liệt, cụ thể: có 53/161 Trạm Y tế xã, phường, thị trấn (chiếm 32,9% ) thực hiện quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh tâm thần phân liệt bằng nguồn kinh phí BHYT; có 151/161 Trạm Y tế  xã, phường, thị trấn chiếm (93,7%)  triển khai điều trị tăng huyết áp; có 53/161 Trạm Y tế  xã, phường, thị trấn chiếm (32,9%) quản lý, điều trị và cấp thuốc cho người bệnh đái tháo đường; 29/161 Trạm Y tế xã tổ chức quản lý, điều trị ngoại trú, cấp thuốc từ nguồn BHYT đồng thời 3 bệnh: Tăng huyết áp, đái tháo đường, tâm thần phân liệt; 48/161 Trạm Y tế xã quản lý đồng thời 2 bệnh gồm: Tăng huyết áp và đái tháo đường.

Giao Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phối hợp với Trung tâm Y tế các huyện, thành phố tập trung quyết tâm, quyết liệt để tham mưu, đề xuất tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khoẻ tâm thần, tập huấn, tập huấn lại cho viên chức y tế để nâng cao năng lực phòng, chống bệnh không lây nhiễm và rối loạn sức khoẻ tâm thần tại Trung tâm Y tế cấp huyện và Trạm Y tế cấp xã.

Giao Trung tâm Y tế cấp huyện có trách nhiệm đảm bảo các điều kiện về nhân lực, thiết bị y tế, thuốc, vật tư... và các điều kiện cần thiết để Trạm Y tế cấp xã thuộc quyền trực tiếp quản lý tổ chức, thực hiện quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm và một số rối loạn sức khoẻ tâm thần thường gặp.

Giao Bệnh viện đa khoa tuyến huyện, phối hợp, thống nhất với Trung tâm Y tế các huyện trên địa bàn rà soát, chuyển người bệnh đang được quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm và một số rối loạn sức khoẻ tâm thần thường gặp có tên trong Quyết định số 155/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 3756/QĐ-BYT ngày 21/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế tại Bệnh viện về Trạm Y tế cấp xã trên địa bàn quản lý, điều trị. Các bệnh viện tập trung nhân lực nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ y tế cho người bệnh điều trị nội trú, tăng cường luân phiên, luân chuyển đến hỗ trực chuyên môn cho Trạm Y tế cấp xã. Củng cố hệ thống giám sát, triển khai phần mềm quản lý bệnh không lây nhiễm để cung cấp đầy đủ, cập nhật các thông tin số liệu theo dõi tình hình bệnh tật, các yếu nguy cơ và đánh giá kết quả hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm.

Cùng với đó, đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao sức khỏe; trú trọng tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người dân biết cách phát hiện sớm bệnh thông qua các biện pháp kiểm tra sức khỏe đơn giản như đo huyết áp, xét nghiệm nhanh đường máu, sàng lọc ung thư…, biết tuân thủ điều trị tại nhà khi mắc bệnh.

Người dân đến khám sàng lọc bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp tại Trạm Y tế xã Trương Lương, huyện Hoà An.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trong quá trình triển khai khám sàng lọc, phát hiện bệnh không lây nhiễm còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, như:  Địa bàn tỉnh chủ yếu là vùng núi, địa hình chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí không đồng đều; người dân chưa có điều kiện quan tâm đến bệnh tật của mình, nhất là đối với bệnh không lây nhiễm ảnh hưởng không nhỏ trong công tác thông tin, tuyên truyền và công tác quản lý sức khỏe người dân.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm tại y tế cơ sở, trong thời gian tới ngành Y tế Cao Bằng tiếp tục tăng cường đôn đốc, chỉ đạo triển khai, đẩy mạnh công tác khám sàng lọc, kịp thời phát hiện, quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm; Tăng cường giám sát, hỗ trợ cầm tay chỉ việc cho các Trạm Y tế về các hoạt động chuyên môn; Cung ứng đủ thuốc điều trị bệnh cho các Trạm Y tế xã.

Đức Giang