Giảm muối trong khẩu phần ăn hàng ngày để phòng, chống tăng huyết áp và đột quỵ
Muối
là gia vị không thể thiếu trong chế biến các món ăn hàng ngày nhưng nếu ăn quá
nhiều, không biết cách chế biến đúng hoặc không ăn uống một cách khoa học sẽ
rất nguy hiểm, dẫn đến các nguy cơ bị tăng huyết áp, gây các biến chứng nặng nề
khác.
Theo
số liệu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trong những năm gần đây, mức tiêu thụ
muối trung bình của mỗi người trưởng thành ở Việt Nam đều gấp 2 lần so với
ngưỡng khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Bột canh, hạt nêm và nước
mắm, xì dầu là nguồn chính cung cấp muối hàng ngày, cùng với mì chính và muối
tinh. Chế độ ăn nhiều muối là nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe như tăng
huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, suy tim, tai biến mạch máu não…
Theo số liệu thống kê của Viện Tim mạch quốc gia, cứ 5
người trưởng thành thì có một người bị tăng huyết áp; tăng huyết áp dẫn đến
nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, suy thận… Trung bình cứ 3 trường
hợp tử vong thì có một trường hợp do các bệnh tim mạch, chủ yếu là tai biến
mạch máu não. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, cách tốt nhất để phòng tránh các
bệnh tăng huyết áp, tiểu đường là chú ý giảm lượng muối ăn vào hàng ngày. Tổ
chức Y tế Thế giới cũng đã khuyến cáo, người dân nên ăn chế độ ăn giảm muối
phòng chống bệnh tật, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm.
Giảm muối giúp phòng tránh tăng huyết áp và
đột quỵ
Nhiều
nghiên cứu chứng minh việc ăn thừa muối có thể gây tăng huyết áp dẫn đến biến chứng
nguy hiểm như đột quỵ (tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim) nhưng nếu ăn quá
nhạt cũng không tốt cho sức khỏe. Ăn quá ít muối, cơ thể bị mệt mỏi, chán ăn...
dẫn tới suy giảm các chức năng của cơ quan trong cơ thể và suy giảm sức khỏe.
Chính vì vậy, Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo nên ăn chế độ ăn giảm muối
phòng chống bệnh tật, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm.
Chế độ ăn ít muối là khi lượng thức ăn, nước uống trong
24 giờ đưa vào cơ thể có tổng lượng natri dưới 2000mg (tương đương khoảng 1
thìa cà phê - 5g muối). Người trưởng thành chỉ nên ăn 5g muối một ngày (tương
đương với 1 thìa cà phê muối). Với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, lượng muối được
khuyến cáo chỉ dưới 1.5g và với trẻ sơ sinh là dưới 0,3g muối.
Đối với người tăng huyết áp: Chế độ ăn liên quan đến giảm
natri trong điều trị tăng huyết áp là chế độ ăn nhạt, nhiều rau xanh và hoa
quả. Chế độ ăn này giàu kali, giàu vitamin, chất xơ, thấp natri và chất béo.
Chế độ ăn “Không thêm muối” đòi hỏi bệnh nhân không được bổ sung muối trong khi
chế biến thực phẩm và không ăn muối tại bàn ăn, ngoài ra việc tiêu thụ những
thực phẩm nhiều muối cũng nên hạn chế. Bỏ thói quen tiêu thụ thức ăn chứa nhiều
muối như: Cà muối, dưa muối, mắm tôm, mắm tép, thức ăn đóng hộp…
Đối với người bệnh thận - suy thận: cần ăn nhạt nếu có
phù, mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng 2 thìa nhỏ nước mắm. Ăn hạn chế đạm thực vật
như đậu đỗ, lạc, vừng, tránh ăn nội tạng động vật; đồ nướng, rán, thực phẩm
giàu kali (cam, chuối, nho, đào, chanh, bưởi, lạc, hạt điều, hạt dẻ, socola);
thực phẩm giàu phốt pho (pho-mat, cua, lòng đỏ trứng, thịt thú rừng, đậu đỗ…).
Lượng nước uống hàng ngày nên sử dụng = 300 đến 500ml (tùy theo mùa) lượng nước
tiểu hàng ngày lượng dịch mất bất thường, hạn chế đồ uống có ga, cồn (bia,
rượu...).
Bệnh nhân suy tim: lưu ý, 1g muối ăn (NaCl) chứa 400mg
natri. Như vậy 1 thìa cà phê muối có đến 2g natri. Trong khi đó, nhu cầu tối
thiểu cần thiết cho hoạt động bình thường của cơ thể chỉ khoảng 400mg
natri (tức 1g muối/ngày), lượng natri này đã có trong bữa ăn đủ thịt, cá,
rau, quả. Nên nhớ mỳ chính, bột canh chứa nhiều natri dưới dạng natri glutamat
nên không dùng để chế biến thức ăn cho bệnh nhân suy tim.
Hạn chế muối bằng cách nào?
Mỗi cá nhân và gia đình có thể giảm lượng muối ăn bằng
những biện pháp rất đơn giản như sau: Bỏ thói quen chấm ngập thức ăn vào nước
chấm, gia vị…; không để nước mắm, nước tương và muối trên bàn ăn; không nên
chấm các món ăn mặn vào muối, gia vị, nước mắm; hạn chế lượng muối, bột canh,
nước mắm… cho vào thức ăn khi nấu nướng, mức tối đa là không quá một phần năm
thìa cà phê muối cho một bữa ăn của một người một ngày; hạn chế ăn các thực
phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như: mỳ tôm, xúc xích, giò chả, thực phẩm
đóng hộp…
Tăng cường ăn các thực phẩm tự nhiên; lựa chọn các sản
phẩm có hàm lượng muối thấp khi mua thực phẩm chế biến sẵn, đọc nhãn khi mua
thực phẩm đã được chế biến sẵn để kiểm tra hàm lượng muối.
Để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình, để phòng tránh tăng
huyết áp và đột quỵ chúng ta cần có một lối sống lành mạnh như không hút thuốc
lá, hạn chế rượu, bia, tích cực vận động và thực hiện chế độ ăn giảm muối ngay
từ hôm nay.
Mai Hoa