Khám tuyến giáp cho trẻ vị thành niên tại Khoa Nội tiết, Bệnh viện Đa khoa tỉnh

Nguyên nhân gây suy giáp ở trẻ em

Nguyên nhân hàng đầu gây suy giáp ở trẻ em đó là tiền sử gia đình. Trẻ có cha mẹ, ông bà hay anh, chị, em đã mắc bệnh suy giáp sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những trẻ khác. Nguy cơ này cũng hiện diện nếu tiền sử gia đình gặp một số vấn đề nào đó về miễn dịch có tác động đến tuyến giáp.  

Viêm tuyến giáp Hashimoto (còn gọi là viêm tuyến giáp tự miễn) là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy giáp mắc phải ở trẻ em và thanh thiếu niên (và người lớn), chứng bệnh này thường xuất hiện trong những năm đầu đời. Viêm tuyến giáp Hashimoto là một rối loạn tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch nhầm lẫn các tế bào tuyến giáp với các tác nhân lạ, đồng thời tấn công chúng và dẫn đến viêm tuyến giáp. Nếu không được điều trị kịp thời tình trạng viêm làm tổn thương tuyến giáp, dẫn đến giảm dần nồng độ hormone tuyến giáp.

Các nguyên nhân khác có thể gây suy giáp ở trẻ em bao gồm: Ăn quá nhiều hoặc quá ít I ốt làm tuyến giáp hoạt động bất thường; Khi sinh ra tuyến giáp không hoạt động hoặc không có tuyến giáp (suy giáp bẩm sinh); Người mẹ mắc bệnh lý tuyến giáp nhưng không điều trị triệt để trong thai kỳ; Viêm tuyến giáp tạm thời do nhiễm vi rút; Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp: Để điều trị u tuyến giáp, ung thư tuyến giáp hoặc bệnh bướu giáp lồi mắt; Điều trị phóng xạ gây phá hủy hoặc làm tổn thương tuyến giáp, bao gồm: I ốt phóng xạ để điều trị bệnh bướu giáp lồi mắt hoặc xạ trị vào vùng cổ để điều trị bệnh Hodgkin, bệnh ung thư hạch hoặc ung thư khác. Sử dụng các loại thuốc như: Lithium, Amiodarone và Oxcarbazepine có thể gây cản trở hoạt động tuyến giáp. Tổn thương tuyến yên: Tuyến yên trong não sẽ quy định lượng hormon mà tuyến giáp tạo ra. Khi tuyến yên bị tổn thương, nó có thể không tạo đủ hormone kích thích tuyến giáp để đảm bảo chức năng tuyến giáp bình thường.

Những triệu chứng nhận biết suy giáp ở trẻ em

Trẻ sơ sinh: Đối với trẻ sơ sinh, các triệu chứng biểu hiện trong vài tuần đầu hay vài tháng đầu sau sinh. Các triệu chứng trong giai đoạn này dễ bị cha mẹ bỏ qua bao gồm: vàng da, vàng mắt, táo bón, không chịu bú mẹ, da lạnh, ít khóc, thở mạnh, ngủ nhiều hơn, thóp mềm có kích thước lớn hơn trên đỉnh đầu, lưỡi to, rốn lồi…

Trẻ độ tuổi tập đi và trẻ tiểu học: Các bệnh lý tuyến giáp trong giai đoạn này có thể biểu hiện bên ngoài thành các dấu hiệu và triệu chứng như: thấp hơn chiều cao trung bình, độ dài chi ngắn hơn trung bình, răng vĩnh viễn mọc chậm, dậy thì muộn, chậm phát triển trí tuệ, nhịp tim chậm hơn bình thường, tóc dễ gãy, mặt sưng húp. Một số triệu chứng khác: mệt mỏi, táo bón, da khô

Ở thiếu niên: Ở lứa tuổi này, trẻ em gái có tỷ lệ mắc bệnh suy giáp lớn hơn trẻ em trai. Các triệu chứng ở trẻ độ tuổi vị thành niên có biểu hiện giống như ở người lớn nhưng có thể mơ hồ và khó nhận ra. Một số triệu chứng lâm sàng: Tăng cân, chậm phát triển, chiều cao thấp hơn trung bình, dậy thì muộn, xuất huyết nặng trong chu kỳ kinh nguyệt, tăng kích thước tinh hoàn ở trẻ em trai, da khô, tóc móng dễ gãy, táo bón, mặt sưng to, tuyến giáp lớn, đau cơ và cứng khớp.

Những trẻ vị thành niên mắc bệnh tuyến giáp có thể có sự thay đổi về hành vi như: mệt mỏi, hay quên và khó tập trung.

Để phòng chống bệnh suy giáp cần thực hiện các biện pháp sau:

Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh tuyến giáp là kiểm tra sức khoẻ định kỳ.  Nếu phát hiện thấy những bất thường ở cổ, hoặc có bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe nên đi khám tại các cơ sở y tế, nhất là những người thuộc nhóm nguy cơ cao.

Ngoài ra, còn có thể áp dụng một số cách để giảm nguy cơ mắc suy giáp như: phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trước khi có thai cần được làm xét nghiệm tầm soát sớm. Trẻ là con của sản phụ bị suy giáp cần được xét nghiệm lấy máu gót chân ngay những ngày đầu sau sinh. Mục đích là để kiểm tra bệnh lý tuyến giáp và điều trị sớm nếu mắc bệnh.

Thực hiện  một chế độ dinh dưỡng lành mạnh cũng hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh về tuyến giáp. Nên bổ sung trái cây và rau củ tươi; Bổ sung axit béo omega 3 bằng cách ăn dầu cá, cá mòi, cá hồi, hạt lanh, thịt bò, đậu nành và tôm… Các thực phẩm này giúp cải thiện quá trình trao đổi chất, giảm các vấn đề về tuyến giáp trong cơ thể. Cơ thể không tự tổng hợp được I ốt mà phải tăng cường qua đường ăn uống. Một trong những nguồn cung cấp I ốt dồi dào là thực vật từ biển: tảo bẹ, rong biển, sữa ngũ cốc và trứng…

Việc phát hiện và có biện pháp chữa trị sớm bệnh suy giáp sẽ giúp ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng hơn.

                                                                                                        Ngọc Anh