Đồng chí Bế Thị Bạch - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật kiểm tra công tác quản lý thuốc tại Trạm Y tế xã Phan Thanh, huyện Nguyên Bình trong buổi kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống HIV/AIDS, phòng chống bệnh truyền nhiễm, công tác tiêm chủng mở rộng và triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Ảnh: Trọng Thụ

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng (sau đây gọi là Trung tâm) được thành lập theo Quyết định số 2250/QĐ-UBND ngày 28/12/2018 của UBND tỉnh Cao Bằng trên cơ sở sáp nhập 07 đơn vị, gồm: Trung tâm Y tế dự phòng, Trung tâm Phòng, chống bệnh xã hội, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Phòng, chống Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng, Trung tâm Truyền thông, giáo dục sức khỏe và một phần của Trung tâm Nội tiết. Chức năng, nhiệm vụ cơ bản của Trung tâm là tham mưu và tổ chức thực hiện các hoạt động chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ về phòng, chống dịch, bệnh truyền nhiễm; bệnh không lây nhiễm; phòng chống tác động của các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến sức khoẻ; quản lý sức khoẻ cộng đồng; khám phát hiện, điều trị dự phòng và các dịch vụ y tế khác.

Những ngày đầu thành lập và mới đi vào hoạt động, Trung tâm đứng trước những bộn bề khó khăn, vừa phải tinh giản bộ máy, đội ngũ viên chức, sắp xếp cơ cấu lại tổ chức bộ máy bên trong, vừa phải tập trung nguồn lực để triển khai kịp thời, hiệu quả các mặt công tác, bảo đảm duy trì các nội dung hoạt động chuyên môn không bị gián đoạn và ảnh hưởng nhiều trong quá trình sáp nhập. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy và Ban Giám đốc Sở Y tế, Trung tâm đã nhanh chóng ổn định cơ cấu tổ chức, địa điểm và phương tiện làm việc; xây dựng các nội quy, quy chế, quy định hoạt động của đơn vị. Đội ngũ đảng viên, viên chức của Trung tâm đều đồng thuận và xác định chủ trương sáp nhập các đơn vị dự phòng tuyến tỉnh tập trung về một mối là một chủ trương đúng đắn, nhằm tăng thêm nguồn lực và tạo sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất trong thực hiện nhiệm vụ. Từ đó, đội ngũ viên chức đều bày tỏ sự đồng tâm nhất trí, nêu cao tinh thần đoàn kết, kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm, quyết tâm phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu nhiệm vụ được giao.

5 năm qua (2019 - 2023), Trung tâm luôn đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của các tầng lớp nhân dân đối với công tác phòng chống dịch bệnh. Các loại hình truyền thông được tiến hành đa dạng kết hợp giữa truyền thông trực tiếp và truyền thông trên các phương tin đại chúng… góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng về vệ sinh phòng bệnh và ý nghĩa của việc phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Các dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và dịch bệnh mới nổi khác đều được giám sát chặt chẽ và khống chế kịp thời; không để dịch lớn xảy ra trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, khi dịch bệnh COVID-19 bắt đầu bùng phát, với vai trò là đơn vị y tế nòng cốt, tham mưu chính giúp Sở Y tế chỉ đạo thực hiện công tác phòng chống dịch trên địa bàn tỉnh, Trung tâm đã chủ động, tích cực tham mưu cho Sở Y tế và UBND tỉnh ban hành các kế hoạch, phương án nhằm ứng phó các cấp độ của dịch, tiến hành tập huấn chuyên môn cho đội ngũ viên chức thực hiện công tác phòng, chống dịch tuyến huyện, thành phố. Đồng thời, chỉ đạo Trung tâm Y tế các huyện, thành phố xây dựng và triển khai kế hoạch phòng, chống dịch theo phương châm “bốn tại chỗ”, thành lập các tổ, đội phòng, chống dịch như: Đội phản ứng nhanh, các Tổ điều tra dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm, vận chuyển mẫu, Tổ xử lý môi trường, Tổ tư vấn, Tổ chăm sóc sức khỏe tại các khu cách ly. Trung tâm cũng đã dự trù các trang thiết bị, vật tư, hóa chất, vắc xin để đảm bảo công tác phòng, chống dịch và công tác tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19. Huy động nhân lực y tế hỗ trợ công tác phòng, chống dịch tại các địa bàn đông dân cư, tỷ lệ mắc cao, các nơi có chùm ca bệnh phức tạp. Trải qua 04 làn sóng dịch, Cao Bằng là địa phương duy nhất của cả nước không để dịch bệnh xâm nhập địa bàn, đến ngày 05/11/2021, Cao Bằng mới có ca dương tính đầu là người từ ngoài tỉnh trở về.

Trung tâm luôn thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu Quốc gia và các chương trình y tế khác. Các hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm như: Tăng huyết áp, phòng chống bệnh đái tháo đường, bảo vệ chăm sóc sức khoẻ cộng đồng được triển khai đúng kế hoạch, tỷ lệ người mắc bệnh được tư vấn, điều trị ngày càng tăng, tỷ lệ người bị tăng huyết áp được phát hiện sớm là 38,2%; Tỷ lệ người bị đái tháo đường được phát hiện 38%, trong đó số người phát hiện bệnh được quản lý, điều trị theo hướng dẫn chuyên môn đạt 69%. Tháng 10/2023, Phòng khám bệnh nghề nghiệp (BNN) của Trung tâm chính thức đi vào hoạt động. Đây là cơ sở y tế đầu tiên của tỉnh được cấp phép khám và điều trị BNN.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn tăng cường tổ chức triển khai quản lý và điều trị bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường tại Trạm Y tế xã. Đến nay, 100% viên chức y tế tuyến huyện, xã phụ trách chương trình được đào tạo, nâng cao năng lực, có 37 Trạm Y tế xã thực hiện quản lý cấp thuốc điều trị cho người bệnh tâm thần phân liệt và động kinh bằng bảo hiểm y tế, 153 Trạm Y tế xã, phường, thị trấn triển khai điều trị tăng huyết áp, 43 Trạm Y tế xã quản lý điều trị cấp thuốc cho người bệnh đái tháo đường. Các bệnh lây nhiễm như: lao, phong, sốt rét, sốt xuất huyết được kiểm soát, bệnh nhân được quản lý và điều trị tốt. Công tác tiêm chủng mở rộng được tổ chức thực hiện tại 100% xã, phường, đảm bảo chất lượng, không có tai biến xảy ra. Hoạt động chăm sóc sức khoẻ sinh sản và cải thiện tình trạng dinh dưỡng đã thực hiện tư vấn về chăm sóc sức khoẻ bà mẹ tại các cơ sở y tế, quản lý thai nghén, khám thai định kỳ và đỡ đẻ an toàn cho các bà mẹ. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm xuống còn 16,3%, thể thấp còi 29,2%.

Trong năm 2023, dịch HIV lan rộng và tăng đột biến trên địa bàn tỉnh, tổng số ca phát hiện 88 trường hợp nhiễm HIV mới (tăng 43 trường hợp so với cùng kỳ năm 2022), 07 trường hợp chuyển sang giai đoạn AIDS (tăng 01 trường hợp so với cùng kỳ năm 2022) và 16 trường hợp HIV tử vong (tăng 07 trường hợp so với cùng kỳ năm 2022). Tập trung chủ yếu tại một số địa bàn trọng điểm như: Mai Long (huyện Nguyên Bình), Đình Phùng (huyện Bảo Lạc), Đàm Thuỷ (huyện Trùng Khánh). Trước tình hình đó, Trung tâm đã chỉ đạo Trung tâm Y tế các huyện phối hợp với các ban ngành, địa phương triển khai các giải pháp nhằm kịp thời kiểm soát dịch HIV tại cộng đồng, chú trọng công tác giám sát dịch HIV/AIDS và can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV; đẩy mạnh tư vấn xét nghiệm HIV tại cộng đồng để kịp thời phát hiện các trường hợp nhiễm HIV. Triển khai dịch vụ điều trị HIV/AIDS tại tuyến xã, tạo điều kiện thuận lợi để các bệnh nhân vùng sâu, vùng xa tham gia điều trị. Trạm Y tế xã Mai Long là Trạm Y tế đầu tiên trên cả nước triển khai điều trị HIV/AIDS qua bảo hiểm y tế từ tháng 8/2023, đến nay Trạm quản lý, điều trị 18 bệnh nhân HIV. Cùng với sự hỗ trợ của Cục phòng chống HIV/AIDS, Viện Vệ sinh dich tễ Trung ương, Trung tâm đã tham mưu cho Sở Y tế trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 2503/KH-UBND, ngày 13/9/2023 về việc triển khai đáp ứng Y tế công cộng với chùm lây nhiễm HIV tại tỉnh Cao Bằng năm 2023 - 2024. Qua đó, chỉ đạo các đơn vị kịp thời triển khai thực hiện nhằm kiểm soát sự gia tăng nhiễm HIV trong các nhóm nguy cơ lây nhiễm HIV tại tỉnh.

Sau 5 năm đi vào hoạt động, đội ngũ lãnh đạo, viên chức Trung tâm đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục khó khăn vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Kết quả: Đảng bộ bộ phận Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đạt danh hiệu Tổ chức cơ sở đảng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu (năm 2020), đạt danh hiệu tổ chức cơ sở đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ (năm 2021 - 2023). Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đạt danh hiệu Tập thể “Lao động xuất sắc” (năm 2019), đạt danh hiệu tập thể “Lao động tiên tiến” (năm 2021 - 2023); được UBND tỉnh tặng Bằng khen và Cờ thi đua (năm 2020).

Trong thời gian tới, phát huy kết quả đã đạt được, Trung tâm tiếp tục chủ động làm tốt công tác phòng, chống dịch bệnh với phương châm “Phòng bệnh hơn chữa bệnh”; đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe với những nội dung cụ thể thiết thực, phù hợp với từng đối tượng nhằm nâng cao ý thức và vai trò của cộng đồng; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát phát hiện sớm và triển khai kịp thời các biện pháp ngăn chặn dịch, bệnh có hiệu quả ngay từ tuyến cơ sở, chuẩn bị đầy đủ cơ sở, vật chất trang thiết bị và nguồn nhân lực sẵn sàng đối phó với các loại dịch bệnh nguy hiểm; chú trọng triển khai đồng bộ các Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế - dân số, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình tiêm chủng mở rộng, Chương trình chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em… góp phần chăm sóc sức khỏe toàn dân theo hướng chủ động, hiệu quả và bền vững.

Mai Hoa