Kiểm
tra kỹ nhãn mác, thành phần, hạn sử dụng của sản phẩm trước khi mua. Ảnh: Nguyễn Khoa
Do nhu cầu tiêu thụ thực phẩm
trong dịp Tết Nguyên đán của người dân tăng đột biến, thị trường thực phẩm Tết
luôn là cơ hội cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng len lỏi lưu thông
đánh lừa người tiêu dùng. Đặc biệt, đối với các mặt hàng thực phẩm thiết yếu
như thịt, chả, mứt bánh kẹo, rượu, nước giải khát… Vì vậy, người tiêu dùng nên
cẩn thận khi chọn mua và sử dụng thực phẩm để bảo vệ sức khỏe.
Người tiêu dùng cần tuân thủ
các nguyên tắc cơ bản khi lựa chọn thực phẩm, đó là: Thực phẩm phải có nguồn gốc
xuất xứ, ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng rõ ràng, có nhãn mác thông tin đầy đủ,
không hỏng mốc hay có mùi khó chịu.
Đối
với nhóm thực phẩm giàu đạm
Chọn thịt (lợn, gà, bò, trâu…), màng
ngoài thịt phải khô, không bị nhớt, không có mùi lạ, mùi ôi thiu, mùi thuốc
kháng sinh. Bình thường thịt lợn màu hồng tươi, thịt bò màu đậm vừa phải (không
quá sẫm), thịt trâu màu tím đỏ. Khối thịt săn chắc, có độ dính, mềm và đàn hồi
cao, ngón tay ấn vào thịt tạo thành vết lõm nhưng không để lại dấu vết khi nhấc
ngón tay ra. Cắt thịt không thấy có nước, chỗ vết cắt có màu sáng, khô.
Chọn cá còn tươi, tốt nhất là cá đang
sống. Nếu cá vừa mới chết thì mắt cá phải trong suốt, nhãn cầu lồi, giác mạc
đàn hồi, miệng ngậm cứng. Mang màu đỏ tươi, không có nhớt, vây tươi, sáng óng
ánh và không có mùi hôi.
Thực phẩm chế biến sẵn như giò, chả,
thịt hun khói, đồ đông lạnh… cần chọn sản phẩm có thương hiệu, cơ sở sản xuất
uy tín, đầy đủ nhãn mác, thành phần dinh dưỡng, ngày sản xuất, hạn sử dụng. Chọn
thực phẩm đóng hộp cần chú ý về hình dáng bên ngoài của vỏ hộp phải mới, bóng
sáng, không gỉ, hộp kín, không phồng, không méo mó. Hình dáng bên trong khi mở
hộp, lớp véc ni còn nguyên vẹn, không hoen ố, không có mùi vị tanh của kim
loại, không có mùi khó chịu. Thực phẩm có mùi vị thơm ngon đặc biệt và đặc
trung của từng loại thực phẩm. Nếu bên trong đồ hộp có một trong những đặc điểm
không tốt thì không nên sử dụng.
Cách chọn gà, vịt ngon:
Khi
mua gà, vịt sống nên chọn con khỏe mạnh, mào đỏ tương hồng, hai cánh ép sát
mình, lông trơn mượt, mắt có thần. Nếu gà, vịt có màu biến sắc thành thâm đen,
hai cánh rủ xuôi, lông xù, lông quanh hậu môn có dính phân màu lục, diều tích
thức ăn cứng lại là gà vịt có bệnh.
Mua
gà, vịt đã làm lông, cắt tiết, phải chọn con da còn trơn nhờn, thịt không có
mùi khác lạ.
Đối với nhóm thực
phẩm là ngũ cốc:
Khi chọn nhóm thực phẩm ngũ cốc như: gạo tẻ, gạo nếp, các
loại đậu đỗ, vừng, lạc… đều phải đều hạt, không sâu mọt, ẩm mốc, không có mùi
vị lạ. Gạo tẻ nên chọn loại hạt dài, tỷ lệ hạt gãy ít, không lẫn thóc, không có
sạn, màu trắng trong, có mùi thơm. Gạo nếp chọn loại hạt to, trắng đục đều hạt,
có mùi thơm. Đỗ xanh, chọn loại đều hạt, khi xay vỡ đôi đều đặn, không bị gãy
nát.
Đối với rau xanh và hoa quả:
Khi chọn rau xanh, không nên mua những
bó rau có cọng to hơn bình thường, lá màu xanh sẫm, nhìn từ xa mặt trên của lá
rất bóng và mướt, vì rau này dùng quá nhiều đạm hoặc phân bón lá. Rau an toàn
thường không bóng bẩy, không xanh mướt như những loại rau được phun thuốc kích
thích. Hạn chế mua những hoa quả trái vụ, vì người trồng phải sử dụng nhiều
thuốc bảo vệ thực vật để diệt trừ sâu bệnh hoặc sử dụng chất kích thích sinh
trưởng với liều lượng vượt mức an toàn.
Không nên chọn những quả quá to, những
quả da xanh bóng, có vết nứt, bị dập nát hoặc những quả có các vết lấm tấm trên
cuống và không chọn quả có mùi, vị khác thường. Nên chọn quả còn tươi, nguyên
vẹn, không bị trầy xước, màu sắc tự nhiên, cảm giác quả phải nặng tay, giòn
chắc. Không mua quả đã gọt vỏ và cắt sẵn, hoa quả ngâm trong nước, vì ngoài
nguồn nước ngâm không đảm bảo vệ sinh hay hòa lẫn các chất độc hại để cho hoa
quả nhanh chín, giữ vẻ trắng, giòn hấp dẫn người mua. Cảnh giác với các
quả nhìn còn xanh tươi, nhưng bên trong ruột đã hỏng do dùng thuốc bảo quản.
Khi chọn mua mứt Tết, bạn nên
tránh mua các loại mứt có màu sắc sặc sỡ, lòe loẹt vì có khả năng rất cao các
loại mứt này sử dụng phẩm màu công nghiệp, có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
người tiêu dùng.
Ngoài việc quan sát bằng mắt, thì
bạn cũng có thể đánh giá được chất lượng món mứt mình định mua bằng cách thử,
nếm, sờ, ngửi… để phát hiện xem mứt có mùi vị lạ, bị ẩm, bị chảy nước… hay
không.
Đối
với các loại mứt, bánh kẹo:
Lựa chọn đầu tiên của nhiều người vẫn là
mua sắm tại các siêu thị, đại lý uy tín để yên tâm về chất lượng sản phẩm. Khi
mua bánh kẹo, bạn cũng nên chọn loại bánh kẹo có thương hiệu, đầy đủ nhãn mác,
địa chỉ sản xuất, hạn sử dụng. Tuy nhiên, nếu mua sắm ở ngoài hay tại các chợ,
bạn cần tinh ý để không mua phải hàng giả, hàng nhái vì hàng giả, hàng nhái
hiện được làm rất tinh vi, nếu không quan sát thật kỹ thì khó có thể nhận ra. Không
nên mua bánh kẹo không được gói bọc cẩn thận, không nhãn mác, không địa chỉ sản
xuất, không hạn sử dụng hoặc hạn sử dụng quá gần. Khi mua giỏ quà Tết được gói
sẵn, bạn cũng nên kiểm tra giỏ quà để biết rõ bên trong giỏ bao gồm những món
nào. Hạn sử dụng, chất lượng của món đồ ra sao.
Đối
với rượu, nước giải khát:
Đồ uống đóng vai trò không thể thiếu
trong mỗi dịp lễ hội, mọi người uống để chúc tụng nhau, ăn mừng; thêm vào đó,
đồ uống còn là một món quà biếu lý tưởng. Nghiên cứu cho thấy giai đoạn một,
hai tháng trước Tết là thời điểm hàng hóa được tiêu thụ nhiều nhất, trong đó,
nước giải khát là một trong những mặt hàng đóng góp tới 63% doanh thu dịp Tết.
Trước thực trạng rượu, nước giải khát “bẩn” trôi nổi trên thị trường như hiện
nay, người tiêu dùng khi mua hàng nên kiểm tra kỹ nhãn mác hàng hóa thực phẩm
xem có ghi đầy đủ: tên hàng hóa, tên cơ sở, địa chỉ sản xuất, ngày sản xuất,
hạn dùng cũng như thành phần định lượng, thông tin cảnh báo vệ sinh an toàn
thực phẩm, hướng sử dụng, hướng bảo quản. Tuyệt đối không mua và sử dụng những
sản phẩm rượu, nước giải khát đóng chai không có nguồn gốc rõ ràng”.
Để có một cái Tết vui vẻ, đầm ấm, đảm bảo
sức khỏe cho chính mình và những người thân trong gia đình, chúng ta hãy là
người tiêu dùng thông thái khi chọn lựa các loại thực phẩm.
Bảo Anh