Bác sĩ Nguyễn Văn Hoài - Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tư vấn cho phụ huynh học sinh cách chăm sóc khi trẻ mắc chứng rối loạn phân ly tập thể. (ảnh Trung Thuỷ)

Vào cuối tháng 11/2022, Sở Y tế nhận được thông tin tại Điểm Trường Nà Rại thuộc Trường Tiểu học Cốc Pàng, huyện Bảo Lạc có một số em học sinh có những biểu hiện lạ như: tự nhiên ngất, khóc thét, co cứng chân tay, sợ hãi, gọi hỏi không trả lời, kích động, đánh người... Thời gian mỗi cơn là khoảng 3 - 5 phút sau đó tăng dần lên 10 - 30 phút, sau đó các em ngủ lịm khoảng 10 - 20 phút thì tỉnh lại và tiếp xúc bình thường.

Qua khai thác và thu thập thông tin từ các thầy, cô giáo tại Điểm Trường Nà Rại và phụ huynh của những em học sinh bị các vấn đề về tâm lý, sức khỏe phát hiện thêm một số triệu chứng như: các học sinh chỉ có các biểu hiện bất thường khi ở nơi đông người, không xuất hiện lúc ở một mình; chủ yếu xuất hiện các cơn bất thường tại trường học, không xuất hiện tại nhà; các cơn bất thường có tính chất lây lan, khởi phát bắt đầu từ 1 học sinh sau đó lan truyền sang các em học sinh khác, càng tập trung nhiều người chú ý, chăm sóc lại càng có nhiều em học sinh phát bệnh.

Qua thăm khám thực thể, tâm thần, hỏi bệnh, khai thác tiền sử, các chuyên gia nhận định tất cả các cháu có biểu hiện bất thường như mô tả trên tại điểm Trường Nà Rại là mắc chứng “rối loạn phân ly tập thể”, đây là một nhóm các bệnh tâm thần thường gặp, là hiện tượng mất một phần hoặc hoàn toàn sự hợp nhất giữa trí nhớ và quá khứ, ý thức, đặc tính cá nhân với những cảm giác trực tiếp và sự kiểm soát vận động.

Đặc trưng của rối loạn phân ly là những triệu chứng gợi ý bệnh lý của một cơ quan, bộ phận nào đó trong cơ thể nhưng không thể tìm được nguyên nhân bằng các phương pháp thăm khám lâm sàng và xét nghiệm. Rối loạn phân ly tập thể là khi xẩy ra đồng loạt các trường hợp rối loạn phân ly trong một nhóm tập thể như trường học hoặc đám đông. Nếu không được xử trí kịp thời và triệt để sẽ dẫn đến nét tính cách phân ly khó điều trị và gây ra hậu quả lan truyền giữa các môi trường đông người, nhất là môi trường trong trường học. Chứng rối loạn phân ly tập thể điều trị chủ yếu bằng phương pháp liệu pháp tâm lý và giáo dục.

Chia sẻ về vấn đề này, bác sĩ Nguyễn Văn Hoài - Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết: Khi có những trường hợp mắc, người nhà, những người xung quanh cần nhanh chóng tách riêng các em bị bệnh, tránh sự lan truyền ra tập thể. Trấn an tinh thần các trẻ khác trong tập thể. Cải thiện môi trường học tập, giảm áp lực đối với các em. Cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa như: ca, múa, nhạc, đi dã ngoại, tập thể dục, chơi các môn thể thao và lao động tập thể. Dùng những liệu pháp ám thị để làm giảm và mất triệu chứng của bệnh. Có thể dùng một số loại thuốc, thực phẩm nhằm nâng cao thể trạng, trong trường hợp có lo âu cần dùng những loại thuốc giải lo âu. Giải thích hợp lý với gia đình, động viên gia đình tham gia tích cực trong quá trình trị liệu. Có các hoạt động tham vấn tâm lý học đường để phát hiện sớm những cá nhân có sang chấn tâm lý nhằm hỗ trợ, trị liệu kịp thời. Rèn luyện tính cách cho trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, hướng dẫn trẻ biết thương yêu, chia sẻ, đương đầu với khó khăn. Đảm bảo chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, giảm sức ép từ việc học tập.

Đối với những trường hợp mắc xảy ra tại trường học, các giáo viên cần nhanh chóng đưa học sinh bị bệnh ra ngoài phòng riêng, yên tĩnh để theo dõi. Thông báo cho gia đình học sinh biết và phối hợp theo dõi, chăm sóc trẻ. Đối với các trường hợp học sinh có biểu hiện lên cơn tái lại nhiều lần trong ngày và kéo dài nhiều ngày, nhà trường cần báo cáo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, phối hợp với chính quyền địa phương, gia đình học sinh thực hiện biện pháp chăm sóc và theo dõi tại nhà từ 5 đến 7 ngày, nếu tình trạng học sinh ổn định, tiếp tục học tập bình thường. Chính quyền địa phương cần tăng cường công tác truyền thông để người dân hiểu và tự tham gia vào công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Theo dõi tình hình sức khỏe các em học sinh và thông tin kịp thời cho ngành Y tế để tiếp tục có các biện pháp can thiệp y tế phù hợp.

Đức Giang