Thuốc lá là nguyên nhân của các bệnh liên quan tới đường hô hấp như: viêm phổi, viêm phế quản, viêm mũi, nhồi máu cơ tim, tắc nghẽn phổi mãn tính... Khói thuốc lá trực tiếp gây ung thư hầu họng, ung thư phổi và ung thư thực quản, bàng quang, thận, đường tiểu, tụy tạng, dạ dày và cổ tử cung, trong đó ung thư phổi là bệnh ung thư gây tử vong hàng đầu đối với nam giới.
(ảnh minh hoạ)
Tại Việt Nam, hàng năm số người tử vong do
thuốc lá lên tới 30.000- 40.000 người. Người hút thuốc lá quá nhiều không bị chết
ngay bởi liều lượng mà các chất độc hại sẽ ngấm dần vào cơ thể và sẽ làm cho
người hút mắc một số bệnh như: đau tim, tai biến mạch máu não, ung thư phổi, bệnh
phổi tắc nghẽn mãn tính... dần dần dẫn đến tử vong.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính: Bệnh xảy ra vì
khói thuốc lá kích thích đường thở, làm đường thở bị viêm nhiễm và tăng phản ứng.
Khi bị viêm, đường thở tiết nhiều đờm, các lông run dùng để chuyển chất bẩn ra
khỏi phổi bị tê liệt, bị phá hủy, vì vậy người hút thuốc lá dễ bị cảm cúm, viêm
họng, viêm phế quản và viêm phổi hơn người không hút.
Bệnh có liên quan đến ung thư: Khói thuốc lá
chứa tới hơn 4.700 chất hoá học, phần lớn là chất độc hại, trong đó có trên 40
chất là tác nhân gây ung thư, đặc biệt nguy hiểm nhất là Nicotin (Nicotin dưới
dạng tinh khiết đó là chất lỏng trong suốt, có mùi khó chịu và vị đắng, dễ tan
trong nước và dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng, hô hấp, thậm chí qua
cả da). Các chất gây ung thư này sẽ biến đổi các tế bào phổi bình thường thành
tế bào ung thư. Khói thuốc lá trực tiếp gây ung thư hầu họng, ung thư phổi và
ung thư thực quản. Khói thuốc lá còn hỗ trợ cho việc phát triển ung thư ở các
nơi ngoài đường hô hấp như: bàng quang, thận, đường tiểu, dạ dày và cổ tử cung.
Người hút thuốc trước 15 tuổi sẽ có nguy cơ bị ung thư gấp 4 lần người hút thuốc
sau 25 tuổi. Người bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính hút thuốc lá nguy cơ bị ung
thư phổi tăng từ 3- 7 lần so với người bình thường.
Một số các bệnh nguy hiểm khác: Trong khói
thuốc lá còn chứa những chất rất độc như CO monoside, chất gây nên tình trạng
thiếu oxy của nhu mô phổi. Ngoài ra, thuốc lá còn sinh ra từ 10 đến 17 gốc tự
do gây oxy hóa. Các chất này cùng với CO monoside, làm lớp tế bào lót bên trong
mạch máu dễ bị tổn thương, làm mạch máu bị co thắt khiến cho máu dễ đông hơn.
Toàn bộ những rối loạn này gây nên tình trạng xơ vữa mạch máu, làm cho các mạch
máu bị tắc nghẽn gây ra cơn đau tim, nhồi máu cơ tim, dễ dẫn đến chết đột tử.
Thuốc lá còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản
của người hút: Đối với nam giới thuốc lá làm giảm số lượng tinh trùng, giảm hoạt
động tinh trùng, liệt dương và dễ vô sinh. Ở nữ giới, thuốc lá làm giảm kích
thích tố nữ, gây tắc kinh sớm, gây vô sinh và loãng xương dẫn đến gãy xương
đùi, xẹp cột sống. Đối với thai nghén, phụ nữ hút thuốc dễ bị thai ngoài tử
cung, sẩy thai do bong nhau, nhau tiền đạo và thai chết lưu. Hoặc nếu sinh được,
thì dễ bị sinh non, thai nhẹ cân, thai nhi dị dạng, đặc biệt là bệnh tim bẩm
sinh. Người mẹ hút thuốc lá còn gây những ảnh hưởng lâu dài trên trẻ sau này:
trẻ có nguy cơ chậm phát triển, kém thông minh, dễ trầm cảm, rối loạn hành vi,
dễ nghiện và dễ bị ung thư hơn trẻ khác.
Những tác hại khác của thuốc lá: Người hút
hơn 20 điếu thuốc một ngày sẽ dễ bị cườm mắt gấp 2 lần người không hút. Những nếp
nhăn trên da sẽ nhiều hơn, sâu hơn, nên người hút thuốc trông già hơn tuổi, tóc
dễ bị bạc và dễ bị rụng hơn, bị viêm quanh chân răng, giảm sức nghe, dễ bị loét
dạ dày, bị són tiểu hơn, nhất là phụ nữ. Hút thuốc lá dài lâu sẽ làm cho các mạch
máu bị tổn thương vĩnh viễn. Xơ vữa động mạch còn gây tai biến mạch máu não làm
cho bệnh nhân tử vong hay phải nằm liệt giường, hoặc bị liệt nửa người, co thắt
mạch máu do khói thuốc lá còn dẫn đến bệnh viêm tắc mạch máu ngoại biên làm bệnh
nhân rất đau đớn và bị hoại tử các chi.
Lợi ích đối với sức khoẻ khi bỏ thuốc lá: Cơ
thể sẽ không còn tích luỹ chất độc, loại trừ nguyên nhân và điều kiện gây các bệnh
đã nêu trên. Nếu bỏ thuốc trước tuổi 50 sẽ giảm được 50% nguy cơ chết trước 65
tuổi, giảm 50% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch sau khi bỏ thuốc được 01 năm,
giảm 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi sau khi bỏ thuốc 10 năm.
Hút thuốc lá rất có hại đối với sức khỏe của
cả người hút và người xung quanh khi hít phải khói thuốc (còn gọi là hút thuốc
lá thụ động), vì vậy ngay từ bây giờ hãy từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cho
chính bản thân mình và người thân xung quanh. Hãy chung tay xây dựng một cộng đồng
không khói thuốc.
Ngọc Anh