Bệnh nhân vụ ngộ độc do ăn phải nấm độc điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Ảnh tư liệu 

Theo điều tra, khảo sát của Học viện Quân y - Bộ Quốc phòng, Cao Bằng có 13 loài nấm độc khác nhau, hầu hết các loài nấm độc này mọc ở tất cả các địa phương trong tỉnh. Trong các loài nấm độc, loài nấm gây ra các vụ ngộ độc chết người là loài nấm độc tán trắng và nấm độc trắng hình nón, nguy cơ ngộ độc hai loài này rất cao. Đa số các vụ ngộ độc nấm trong tỉnh có số người mắc từ 1 đến 4 người và chủ yếu xảy ra ở các huyện Thạch An, Bảo Lâm, Bảo Lạc, Nguyên Bình, Hà Quảng và Trùng Khánh.

Các bệnh nhân bị ngộ độc nấm, thời gian xuất hiện triệu chứng đầu tiên sau khi ăn nấm độc cũng khác nhau. Có bệnh nhân xuất hiện triệu chứng trước 4 giờ sau khi ăn (số lượng này chiếm tỷ lệ cao nhất) và có bệnh nhân thì sau 4 giờ. Khi bị ngộ độc nấm, đa số bệnh nhân có các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như: buồn nôn, nôn, đau bụng, ỉa chảy, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, khó thở, cứng hàm, tím tái, hôn mê,...

Diễn biến bệnh lý khi bị ngộ độc nấm thường có 4 giai đoạn sau:

1. Giai đoạn tiền: Thường kéo dài 6 đến 12 giờ và bệnh nhân không cảm thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường sau khi ăn nấm.

2. Giai đoạn rối loạn tiêu hóa: Triệu chứng đầu tiên thường xuất hiện ở thời điểm 10 dến 12 giờ sau khi ăn nấm. Giai đoạn này bệnh nhân xuất hiện triệu chứng như: buồn nôn, nôn, đau bụng, ỉa chảy… rối loạn tiêu háo kéo dài 2 đến 3 ngày. Những trường hợp nặng xuất hiện các dấu hiệu mất nước và chất điện dải

3. Giai đoạn hết triệu chứng ban đầu: Thường 1 đến 3 ngày bệnh nhân cảm thấy dễ chịu (hết đau bụng, ỉa chảy, nôn mửa) cảm thấy như khỏi bệnh. Nhưng đây là thời gian đang riễn ra quá trình tổn thương tế bào gan.

4. Giai đoạn suy gan, thận: Bệnh nhân xuất hiện triệu chứng như vàng da, xuất huyết, giảm đi tiểu hoặc vô niệu, phù nề hôn mê, trường hợp nặng do suy gan, suy thận bệnh nhân dễ bị  tử vong.

Ngoài ra có loài nấm độc triệu chứng đầu tiên xuất hiện trong 15 phút hoặc vài giờ sau khi ăn nấm, thường chảy mồ hôi, sùi bọt mét, chảy nước mắt, tăng tiết dịch đường hô hấp, co đồng tử, mắt mờ, nhịp tim chậm, co giật toàn thân ... Có loài nấm độc triệu chứng xuất hiện sau ăn từ 30 đến 90 phút với các triệu chứng ức chế và hưng phấn hệ thần kinh. Triệu chứng ban đầu thường là uể oải, mất điều hòa, hoa mắt, chóng mặt, rối loạn định hướng, nói nhiều, trường hợp nặng xuất hiện co giật, hôn mê. Có loài nấm độc triệu chứng xuất hiện trong vòng 20 đến 30 phút sau khi ăn, các triệu chứng rối loạn thần kinh như: ảo giác, nhận thức sai về màu sắc, hình dáng, rối loạn cảm xúc, mạch nhanh, tăng huyết áp, buồn nôn, co giật, hôn mê... và có nhiều loài nấm có chữa độc tố gây rối loạn tiêu hóa, triệu chứng đầu tiên xuất hiện từ 30 phút đến 3 giờ sau khi ăn nấm, với các triệu chứng như buồn nôn và nôn, đau bụng, tiêu chảy, mệt mỏi.

Để phòng chống ngộ độc do ăn nấm mọi người cần lưu ý:

Do từng loài nấm có chứa độc tố khác nhau, khi có nghi bị ngộ độc nấm người dân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời. Cán bộ y tế kiểm tra ngay tình trạng bệnh nhân, đồng thời cho người nhà bệnh nhân đi lấy mẫu nấm đã ăn để xác định loài nấm độc. Chẩn đoán bệnh nhân bị ngộ độc loài nấm nào, dựa vào khám lâm sàng, hỏi bệnh nhân và kết hợp với ảnh các loài nấm để chẩn đoán phân biệt. Sau khi xác định bệnh nhân đã ăn phải loài nấm độc nào và tất cả những người có ăn nấm cùng với bệnh nhân mặc dù lúc đó chưa xuất hiện triệu chứng đều phải được xử trí, cấp cứu và điều trị để hạn chế hấp thu độc tố, bảo vệ tế bào gan và tăng thải độc tố.

                                                                                       Đức Duy